IDIOTË

Sistemi ynë i qeverisjes, është quajtur sistem demokratik, apo shkurt, demokraci.
Pa u futur në shumë shpjegime historike dhe të konceptit, vetë ky sistem, e ka origjinën në lashtësi. Në shek. 5 p.e.s ky sistem u aplikua së pari në Athinën e lashtë dhe babai i tij, u konsiderua një njeri i quajtur Perikli.

Për këtë burrë shteti, të parin e demokracisë athinase, mund të gjeni shumë gjëra falë internetit. Një nga gjërat më interesante për të cilat flet ky burrë, është një fjalim, dedikuar të vrarëve athinas në luftën e Peloponezit. Ky fjalim është quajtur "Elegjia e Perikliut", është përcjellë prej Tucidides (Thuqidhidhit) deri sa ka ardhur në botën tonë moderne.

Është interesante të shihet sesi e koncepton pjellën e vet babai i demokracisë.

Thotë ai, ndër të tjera:

"Ne kemi një sistem qeverisjeje që nuk kopjon ligjet e të tjerëve, por për më tepër, jemi ne shembulli në vend të kopjuesit. Dhe ky sistem qeverisjeje quhet DEMOKRACI, sepse në të nuk qeveris pakica, por shumica, dhe qytetarët përpara ligjit janë të barabartë, si për çështjet e tyre private, ashtu dhe për ato publike, prandaj mbizotëron dhe zgjidhet dikush për poste publike, më tepër sepse është i aftë, dhe jo sepse i ra fati."

Kështu flet Perikliu, babai i demokracisë, thotë edhe gjëra të tjera, të vlefshme për tu lexuar.

Por unë dua të ndalem në një dallim konceptual më sipër që ai u bën "çështjeve private" dhe "çështjeve publike"

Private në greqishte përkthehet "ιδιώτης". Lexohet "idhiotis".
Është fjalë shumë e njohur, është e njëjta fjalë që e ka marrë latinishtja dhe e ka kthyer në "idiota", e njëjta fjalë që e ka marrë anglishtja dhe është shkruar "idiot". Bëhet fjalë pra për idiotin në shqip, defiçentin mendor, të sëmurin mendërisht.

Po çne kjo fjalë, nga kuptimi "privat", kthehet në "idiot"?

Ky transformim i detyrohet përsëri, sistemit të qeverisjes, atij të quajturit demokratik, ku qeveris shumica dhe jo pakica. Në këtë sistem, "idioti", ishte ai njeri i painteresuar në çështjet publike, dhe për të Perikliu vetë, thotë se nuk është "i urti", por është defiçenti, i dëmshmi, i mefshti.

Atëherë, para 2500 vjetësh nga sot, i paangazhuari, inaktivi, snobi i sistemit të qeverisjes, karakterizohej si idiot. Atij ia hiqnin të drejtat e tij si qytetar, dhe madje e zbonin nga qyteti. Kjo sepse gjeneronte një sjellje të pavlefshme për shoqërinë civile (nuk e kam fjalën për OJQ-të, shoqëri civile kishte atëherë, nuk kishte OJQ).

Dhe atëherë të drejtat si qytetar shteti i Athinës ia hiqte nëse nuk ishte aktiv për çështje të ndryshme që kishin të bënin me mbarëvajtjen e shoqërisë civile, lëre më nëse nuk shprehej dhe nuk e thoshte fjalën e vet për një vrasje psh që kryente shteti...

Ndodhemi sot, 2500 vjet më pas, në një shtet, në veri të Athinës, ku në qendër të tij gjatë një proteste, janë ekzekutuar 3 shtetas.

Janë ekzekutuar, në mes të një dite me shi, pranë kangjellave të institucionit qëndror të shtetit, tre persona. Dhe idiotët e këtij shteti, nuk duan/shmangen/ nuk protestojnë për ngjarjen e ndodhur.

2500 vjet më pas, dhe teoria e Darvinit, vihet në pikëpyetje. 2500 vjet dhe njerëzit nuk kanë kurajon të denoncojnë vrasjet, nuk kanë kurajon të shprehen për çka ndodhi, nuk kanë kurajon që mbi të gjitha, të kërkojnë drejtësi!

Në asnjë vend të botës, nuk ka gjë më të vlefshme sesa jeta e njeriut. Për çdo sistem që e quan veten "demokratik". Kur ndodh një vrasje, merret një jetë, asgjë më pas nuk është e rëndësishme. Nuk të lë ndërgjegjia të diskutosh se kush do të vijë më pas, se a janë njësoj Rama dhe Berisha. Nuk të lë njeriu brenda vetes, vdekja që i shkaktoi qënies - njeriut ato jetë që u morën. Dhe megjithatë, ka idiotë që munden të flasin për çfarëdolloj gjëje, vetëm për këtë jo.

Sepse idioti sipas Perikliut, nuk ishte vetëm ai që nuk merrte pjesë në qeverisje, por edhe ai që kishte koncepte të gabuara për të. Kishte ide defiçente mbi sistemin.

A ka ndonjë gjë më të rëndësishme brenda këtij sistemi, sesa jeta e njeriut? Sesa sigurimi absolut i saj, sigurimi i privilegjit për të ekzistuar?
Mbi çfarë morali do të ngrihet një qeverisje e cila merr jetë njerëzish? Çfarë do të bëjë më? Si do të qëndrojë, urdhërojë, legjitimojë, formojë ligje një qeveri e tillë? Mbi cilat shtylla do të ngrihet?

Edhe megjithatë, idiotët dhe defiçentët, snobët dhe të vetëkastruarit njerëz pa fytyrë, munden të neglizhojnë, shpërfillin dhe zhvlerësojnë ato jetë që humbën mbi bulevard. Dhe meqë nuk vlerësojnë jetën, nuk ka sesi të respektojnë vdekjen, humbjen, tretjen, shuarjen e tre shpirtrave që sot nuk janë më.

Pa u vendosur drejtësia, unë nuk do jem po aq njeri sa isha dje.