Tuesday, August 9, 2011

Lopët, bëjnë mu!

Sot vetëm lopët jetojnë,
hanë bar, e bëjnë mu.
Bëjnë mu në rrugë,
në sheshe, në gardhe,
lugje e luadhe.
Bëjnë mu kudo!
Bëjnë mu të gjitha!

Bëjnë mu duke mbllaçitur filiza,
bari. Bëjnë mu duke përzënë miza,
me bishtin si fshesë,
gjithë përtesë,
dhe pastaj ai varet si akrep i një ore,
e prapë lëviz, në mënyrë ritmike,
si një çantë dore,
i një gruaje në nxitim.

Bëjnë mu dhe shfryjnë
zgavrat madhore
mbushur,
me mukozë hundore
ngjyrë të bardhë, (veshtullore),
e pastaj me gjuhë,
i lëpijnë.
Duke bërë mu!

Lopët bëjnë mu,
e vijojnë heshturazi,
në monopate, një pas një,
në udhën shenjuar,
me mbetje ekstrakte,
që sigurisht,
të çon diku...

Saturday, August 6, 2011

Fatkeqësia II.

22

Aksiomë: një grek bën çfarë është e mundur që të zgjerojë hapësirën midis dëshirave dhe realitetit.
23

Këtë e arrin ose duke zmadhuar në formë të ekzagjeruar dëshirat e veta, ose duke shkatërruar mjedisin ku jeton, Ose, akoma më mirë, duke i kombinuar të dyja

27

Greku kur shikon veten e vet në pasqyrë, dallon ose Aleksandrin e Madh, ose Kollokotronin, ose (të paktën), Onasin. Asnjëherë Karagjozin.

28

Në të vërtetë, në realitet, ai është Karagjozi që imagjinon veten e vet si Aleksandri i Madh. Është Karagjozi me profesionet dhe dyfytyrësinë, përherë i uritur dhe me vetëm një zanat të vërtetë: atë të aktorit
31

Greku synon në çdo fushë të jetë jashtë realitetit. Dhe pastaj ndihet fatkeq, sepse është jashtë realitetit. dhe pastaj akoma, ndihet i lumtur, për shkak se është fatkeq.

32

Në fakt, greku e injoron realitetin. Jeton dy herë më lart nga sa i lejojnë kushtet e veta ekonomike. Premton trefish më shumë sesa mund të realizojë. Di katërfish më shumë, sesa ato që realisht ka mësuar, ndjen (dhe ka empati) pesëfish më shumë nga sa realisht ndjen.
34

Prej këtij injorimi, në formë të ndërgjegjshme ose jo të realitetit, buron komedia dhe tragjedia. Që të dyja marrin jetë, prej hiperbolës dhe konfliktit.

39

Greku duket i lumtur, kur është fatkeq. Kur gjithçka shkon mirë, ndihet i shqetësuar dhe i turbulluar. Nëse nuk ka arsye të jetë fatkeq, do kërkojë t’i gjejë.

40

Lumturia prej fatkeqësisë së grekut, shprehet mrekullisht nëpërmjet gërnjës.

41

Mbetje e skllavërimit? Shenjë njohjeje e popujve të nëpërkëmbur? S’e di. E shumta që do dëgjoni, është një psherëtimë e thellë dhe shprehja...”e! le të themi se jemi mirë”
44

Ka një lidhje të çuditshme mes grekut dhe fatkeqësisë së vet. Për këtë arsye, momentet më të mira, ai i përjeton kur është fatkeq. Ose kur kërcënohet. Krizat dhe konfliktet, e forcojnë. Mohimi, bëhet qëndrim.

47

Ligji grek i Parkinsonit “dy grekë mund të bëjnë për dy orë, punën që njëri prej të dyve do e bënte për një orë” – për shkak mosmarrëveshjesh.

49

Cilido popull, (nëse) do ishte pasardhës i grekëve të lashtë, do të ndihej në mënyrë automatike fatkeq. Kjo nuk do ndodhte, vetëm nëse do mund t’i harronte, apo tua kalonte.

60

Lidhja jonë me grekët e lashtë, është një nga burimet e kompleksit të inferioritetit. Burimi tjetër është krahasimi sipas vendndodhjes, jo sipas kohës. Ai me popujt modernë “të zhvilluar”. Me “Evropën”.
62

Vërtet, sa evropianë jemi? Prej Evropës na ndajnë shumë gjëra, mbase më shumë sesa na bashkojnë. Grimca të vogla prej lëvizjeve të mëdha kulturore që krijojnë civilizimin e sotëm evropian, kanë arritur tek ne (nuk po flasim për minorancat greke të iluminuara). As Mesjeta Skolastike, as Rilindja evropiane, as Reformacioni, as Iluminizmi dhe as Revolucioni Industrial. Mbase, kulturalisht jemi më afër me Rusinë e Sllavofilëve, sesa ndaj Evropës së racionalistëve. Po ndikimet lindore?

65

Në rrënjët e fatkeqësisë greke, qëndrojnë dy sindromat e inferioritetit. Njëri është në kohë – me paraardhësit, dhe tjetri në vendndodhje – me “evropianët”. Këto komplekse, nuk mund të justifikohen, jo se nuk janë ama reale.

Realiteti grek.
(mostra studimi)

Institucione

108

Burokracia është ajo sëmundje të cilës vetë ajo mendon se e ka gjetur ilaçin përmes ekzistencës së vet.
109

Grekët vazhdojnë ta trajtojnë shtetin e tyre, si të ishte akoma vilajeti turk i hyqmetit. Kanë të drejtë.
Ekonomi.
118

Idili i fundit i grekëve me shoqërinë e konsumit, i ngjan një fejese të gjatë, por pa martesë.
Αrsim
120

Problemi i arsimit grek, është problem arsimtarësh. Vetëm një njeri me personalitet, mund të ngjizë personalitete. Pas çdo njeriu të formuar, qëndron të paktën një mësues i mirë.
Shoqëria (sociale)
128

Gjëja më e keqe që mund të thotë dikush për klasën e mesme greke, është që kjo nuk ekziston.

129

Të ashtuquajturit “grekë aristokratë”, janë në të vërtetë përfaqësues të klasës tonë qytetare të paktë – njerëzit e oxhakut. Të ardhurit rishtas qytetarë, janë në thelb neo-pasunarë dhe katnarë të trullosur. Dhe të paktët fshatarë të mbetur nëpër zonat rurale, janë grekët safi.

131

Katundari i ardhur rishtas dhe dhunshëm në qytet, është kafsha më e mjerë në Greqi. Jeta e tij, ka degjeneruar komplet. Ka humbur gjithë traditën patriarkale – pa e zëvendësuar atë me diçka tjetër. Nuk kishte as klasa qytetare greke diçka t’i ofronte, por edhe të kish, do të ishte e pamundur që disa mijëra qytetarë, të mundeshin të absorbonin disa milionë syresh njerëz të ardhur prej katundeve, gjatë një brezi të vetëm.
132

Kështu katundari i qytetarizuar rishtas, jeton në boshllëk. Nuk ka tokë, nuk ka gjuhë të vetën (vij prej Omonies), që shkruante dhe Seferi, nuk ka fe. Nuk di më si të gëzohet, si të vajtojë. Nuk di të jetojë.

Emigracioni
136

Ndërsa gjysma e grekëve kërkojnë të kthejnë Greqinë si vendet e tjera, gjysma tjetër ikën në emigracion.

137

jemi një nga pak vendet e botës që ka më shumë emigrantë sesa banorë.

Gjinia
143

Jeta seksuale e grekut mashkull ndahet në dy nivele. Në nivel real dhe atë imagjinar.
Diferenca mes dy niveleve, e pamasë.
144

Jeta seksuale e grekes femër, ndahet edhe kjo në dy nivele. Në nivelin real, dhe atë tregëtar. Diferenca midis të dyjave, e papërfillshme.

Mjedisi.

151

Diku brenda nesh besojmë se nuk jemi të denjë të jetojmë në një vend kaq të bukur. Dhe përpiqemi me mish e shpirt, ta kthejmë ‘sipas kokës edhe festen”, në nivelin ku ndodhemi. Kështu e ndërtojmë me beton dhe plehra.
152

Greqia kurrë nuk vdes! (Mos u dëshpëroni, le të përpiqemi edhe pak)

156

Kudo ku shkoj, Greqia më lëndon.

157

Provo e fute Greqinë të gjithën brenda në zemër, dhe do pësosh infrakt.


Fund.

p.s Po sigurisht që libri ka edhe të tjera, gjithsej janë 176 paragrafë. Përzgjodha disa që janë tepër pikante dhe duhet të isha me gjithë mend kurnac të mos i ndaja. Gjithashtu në përzgjedhje, jam ndikuar duke u përpjekur të gjej fatkeqësitë e përbashkëta që 'bota greke' ndan me 'botën shqiptare'.

Friday, August 5, 2011

Fatkeqësia...


... e të qënit... grek?

Nga Nikos Dimou.

(fragmente)

Prolog....

Ka grekë, të cilët meditojnë mbi qënien e tyre – dhe grekë që nuk e bëjnë këtë.

Përsiatjet më poshtë, kanë të bëjnë më shumë me të dytët. Por u dedikohen të parëve.

Hyrje

Fatkeqësia e të qënit njeri.

1

Mund të përkufizojmë lumturinë si gjendjen (zakonisht të përkohshme),

në të cilën realiteti, përputhet me dëshirat që kemi.

2

Analogjikisht, fatkeqësia duhet të jetë mospërputhja midis dëshirave dhe realitetit.

3

Me fjalë të tjera, fatkeqësinë do të mund ta përkufizonim si distancën midis dëshirave dhe realitetit.

4

Sa më e madhe kjo distancë, aq më fatkeqë ndihemi.

5

Lumturia, apo fatkeqësia, varet prej madhësisë, intensitetit dhe sasisë së dëshirave, nga njëra anë, dhe nga ana tjetër, prej ndjesisë së realitetit që përjetojmë.

6

Mund të ndihemi fatkeqë, sepse kemi jashtë mase shumë dëshira, të panumërta dhe, të cilat me të drejtë, janë të paplotësueshme. Por, nga ana tjetër, mund të kemi dëshira shumë të plotësueshme dhe normale, ama përsëri të ndihemi fatkeqë, sepse realiteti është i tillë (si puna e Jovit). Atëherë flasim për fatin e keq, atë që na ka zënë derën.

7

Kemi pra një koncept statistik, të lumturisë. Besojmë se një njeri me dëshira “normale”, do të kishte një shpërndarje të drejtë midis sukseseve dhe dështimeve.

Vërtetim do të ishin shprehjet: “do të kthehet rrota e fatit”, “do na vijë fati në derë” etj.

8

Megjithatë, jeta nuk e vërteton qëndrimin më lart. Zakonisht, ata që kanë dëshira të shumta, arrijnë që të plotësojnë më shumë se prej atyre që kanë më pak. Vetëm se, natyra e pangopur e të parëve, rrallë u lejon që të shijojnë momentet e ekuilibrit mendor, të asaj që quajmë lumturi.

9

Distanca të cilën e quajtëm fatkeqësi, ka modul pozitiv, ose negativ. Dmth nëse nuk kam çfarë dëshiroj, apo kam diçka që nuk e dëshiroj (psh një sëmundje)

10

Të gjithë ata që japin receta lumturie, zakonisht përpiqen që të ndërhyjnë duke pakësuar dëshirat – meqë nuk është e lehtë të ndryshohet realiteti. Sigurisht, sa më pak dëshira të kemi, aq më pak rrezikojmë të zhgënjehemi dhe të lëndohemi.

11

Hapi i rradhës, është ideja e Budës, i cili mëson si të mos kemi më dëshira, si antidot i sigurtë kundër fatkeqësisë. Apo akoma më mirë: mohimi i burimit të çdo dëshire, të Egos.

12

Ndër kafshë, distanca midis dëshirave dhe realitetit, është e vogël. Zakonisht kafshët arrijnë të përmbushin nevojat e tyre, përmes aftësive që kanë. Ato janë tërësisht të përshtatura me mjedisin ku jetojnë.

13

Është e vështirë të flasë kush për kafshë të lumtura, apo fatkeqe – përderisa ato nuk përfshihen prej intensitetit (njerëzor) që ekziston midis dy poleve. Diçka ama më thotë se zogjtë e qiejve, duhet të jenë të lumtur...

14

Ndryshe prej kafshëve, njeriu ka dëshira që prej natyrës së tyre dhe mundësive, janë të paplotësueshme. Njeriu synon pavdekësinë. Në të njëjtën kohë që, e vetmja gjë e sigurt që di, është se një ditë do vdesë.

15

Mund të përkufizonim njeriun, si atë lloj kafshe që dëshiron më shumë sesa mund të arrijë. Kafsha e papërshtatshme. Do mundnim pra, me fjalë të tjera, të përkufizonim njeriun si qënia që sjell dhe e ka pjesë të qënies së vet- fatkeqësinë.

16

Ose ndryshe, do mund të përkufizonim njeriun si ‘kafsha tragjike’. Se tragjedia nuk është gjë tjetër, veç përjetimi i ankthit të distancës midis njeriut dhe botës.

17

Sa më shumë njeri të jetë dikush, aq më shumë dëshiron dhe kërkon, aq më e madhe bëhet distanca. Dhe nëse është hero, lufton dhe harrohet. Nëse është artist, mundohet përmes formave të mbushë distancën.

18

Nëse njeriu në qënien e vet, e përmban fatkeqësinë, ka disa kategori njerëzish, që janë më të prirur drejt saj. Kjo kategori mund të përfshijë edhe kombe. E midis kombeve, Grekët, sigurisht. Grekët e rinj.

19

Qëndrimi i këtij libri është të tregojë se si greku i ri, për shkak të historisë së vet, trashëgimisë dhe karakterit, shfaq distancë më të madhe, midis dëshirave dhe realitetit, nga mesatarja e njerëzve të tjerë.

20

Nëse pra, të jesh njeri, do të thotë se është tashmë e sigurt se do kesh një lloj mase fatkeqësie, të jesh grek, do të thotë, të kesh një dozë ca më të lartë të saj.

21

Po flasim pra, për fatkeqësinë e të qënit grek.


(vijon... )

users online
 
Creative Commons License
Shkrimet e blogut Busulla jane te licensuara nen Creative Commons Autoresi-Jofitimprurese-Vepra te pandryshueshme 2.5 Italia License.