Saturday, December 13, 2008

Christmarx.

…apo arti i mashtrimit...


I
...në fillim ishte fjala


Ai lindi brenda,
për të dalë jashtë rrugës
së historisë.
E virgjër nuk ishte e ëma,
ishte fjala.
Kur tha:
- Jepni dashuri,
mori dënimin si heretik.
Dashuria atë kohë kish qenë
tepër e shtrenjtë për tu dhënë.
(ashtu është dhe tani)

I kryqëzuan duart,
për të mos e prekur.
Këtë jetë e la për të mos vdekur.
Dhe ngeli në dru,
për tu varur padrejtësisht.
Përjetësisht i gozhduar,
në simbolin e vdekjes, lakuriq.
I dënuar me puthje të fëlliqta,
në amëshim,
prej tempullarëve
që dëboi me kamzhik.


Fjalë zemre mos thuaj o Krisht.
As mos fol për ëndrra.
Ato bien mbi shpirtgurë,
dhe u tingëllojnë si verdhushka.
Mbulojnë shpirtrat e njomë,
me robën e zezë të shpirtit vet.
Burgosin. Dhe pasi i vrasin,
përmes mashtrimit shpresën shesin.



II
…një fantazmë vërtitet nëpër Evropë.

Letër.
Dërgon: Karl Marx
Merr: Evropa industriale.
Flas me frymë revolucionare,
(mallkuar qofsh!)
Pagat janë minimale,
Kushtet patetike,
Shpresa, gënjeshtër biblike
Ëndrra - e përgjakur
Dëshira e përflakur,
si leckë në trotuar.
Pushteti, ndarë mes zgjyrash
që përplasin dyer zyrash.
Pa u thënë kush –Ndal!
Gënjeshtra - premtim elektoral
Mashtrimi - çmimi kapital
Grushti - simbol proletar.

Përgjigje:
Revolucioni është mëkat.

(Sa keq, nuk patëm fat.
Letrën e lexoi Lenini)

III
asgjë e re nën këtë diell...

Krisht dhe Marks,
Ky fundhjetori
të dy i ka prekur
Nën thirrjet e të parit
të dytin për të djegur.
Apo veç pemën simbol?
Ajo që kur u shkul prej rrënjësh,
kishte vdekur.
“Unë jam drita e botës”.
Apo iluzion ndriçues?
Mbulues i brengës së këtij qyteti.
Apo reklamë?
E kllounit të të dyve, mjekërbardhë.
Me freskuesen brand mark në dorë,
qejfi i ngelet që nuk po shitet.

Ironi,
nëna e absurdit,
që bie si shi,
mbi qiellin plumb të Athinës.
Zhytur nën trysninë e vet,
si bark i fryrë mes ndërtesash dhe rrugësh
vjell tërbimin.

Një qiri,
nuk mjafton për të kujtuar
të vdekurin e madh dymijëvjeçar
apo të voglin pesëmbëdhjetë.
Jemi në ditën e dhjetë.
Ku më shumë digjet,
më pak shitet.
Tërbimi nuk njeh çmim,
as ligj kërkesë oferte.
Më mirë kështu,
kurrë të mos shitet,
por të djegë më pak.
Asgjë e mirë nuk është mbjellë në hi

Thursday, December 11, 2008

Asgjësim buratinësh


Hej ti buratin,
shkaravinë e mendjes time,
të ndërtova me këto duar.
nga dëshira dhe nevoja
...për të të akuzuar.
Buratin krijesa ime,
delli i imagjinatës time.
Aty rri i shtrembër,
ashtu si të kam në mendje,
në ndihmë më vjen me ëndje
sa herë sorrat më pushtojnë mendimet.
Buratin, je i shtrembër
Pa ndjenja,
pa zemër.
Ato i kam vetëm unë!
Sepse buratin, nuk t’i dhashë
majë shkopit kur të lashë.
Ti po më përqesh,
brenda boshllëkut tënd
me gojën vesh më vesh.
Buratin je patetik!
Buratin,
ushtar prej kashte buratin,
ti je flamuri im,
kur të ngul majë një toke,
pushtimin e saj bëj legjitim.
Buratin ke për himn,
belbëzimin e marrëzisë.
Buratin
je komunist,
Ekstremist,
Anarkist.
Je dhe antiglobalist ti buratin.
Me listë -istësh të pafundme,
nga të cilat jam çliruar
prangat i kam dorëzuar,
dhe të kam denoncuar, ty!
Buratin ti nuk shikon,
megjithëse prej lecke ke një palë sy.
Më pengon hija jote,
ajo goja e hapur idiote,
fjalët që dalin prej aty...
Se ti flet e nuk di çfarë thua,
ndryshe nga mua,
që fjalët i bëj varg.
Me to të djeg po të dua.
Flakë prej qiellit marr hua,
dhe të lëshoj një mallkim.
se koka jote prej kungulli,
nuk mund të njohë pendim.
Dhe kur digjesh të shikoj.
Përmes flakëve çliroj,
gjithë vrerin e shpirtit tim.
Ti përmes flakësh po qesh.
Dhe unë,
me gojën vesh më vesh.
Zjarri i dijes, Promete,
Të fshiu nga ky dhe.
Dhe unë,
ndërsa ti në varr,
po var,
triumfin - pa hark,
Ekzekutim pa gjak.
Pastër.
Prehem,
në diellin me dije
mbi hi.

Derisa shikoj një hije,
sorra mendimesh përsëri...
Buratin,
... më duhesh e kuptoj.

Friday, December 5, 2008

ShQEPËri


ShQEPËri



Sepse shqiptarët më ngjajnë me qepë. Të paktën mënyra sesi funksionon kujtesa historike, po. Në fund të fundit kur një gogol si Shreku, pretendon se ngjan me qepë, pse të mos e bëjmë këtë krahasim? Sepse shtresat në të cilat kalon historia shqiptare, e shkruar apo jo, të japin një ndjenjë ëmbëlsie djegëse kur e lexon, nga e cila mund të burojnë dhe lot. E për më shumë i ngelet pas disa kohësh ajo era e pakëndshme karakteristike e bimës në fjalë. Një erë e pakëndshme ndihet ndonjëherë ndër ne. Nuk mban era qepë, por era injorancë.

Fjala qepë në shqip, është në gjininë femërore. Ndoshta një hap përpara integrimit kur i njihet roli femëror bimës dhe trajta mashkullore është pak e përdorur. Nuk besoj të ketë njerëz që nuk e dinë se trajtës mashkullore të fjalës qepë, i përgjigjet fjala dudum. Dudumi është qepë me një xhufkë, që i rri lehtë mbi kokë bimës, me disa fije të bardha që era i lëviz aq herë sa fryn. Dudumi është eolik.

Era qepë e historisë, i detyrohet pikërisht dudumëve. Dudumit të parë që mbahet mend, i dukeshin mustaqet e veta të holla aq të fisme sa e shpalli veten mbret. Ai zbatoi politikën e hapjes së dyerve të botës ndaj vendit të qepëve duke lejuar të huajt të na mbanin erë e të na gatuanin si të donin. Derisa të huajt vetë u bindën se kjo tokë pjellore ndoshta vlente më shumë sesa qepët e mbjella në të. Kështu na pushtuan. Si qepë që jemi filluam të qajmë pushtimin e pushtuesit dhe largimin e mashtruesit. Më pas një dudum tjetër vjen na ... e na mbush mendjen se nëse kemi ndërmend të gatuhemi, do ta bëjmë me forcat tona. Madje duke zbatuar mjetet e reja teknologjike. Kështu u futëm në tenxhere me presion, të izoluar me vullnet të dorëzuar, dhe dëshirën e zjarrtë për tu bërë çomlek. U bëmë dhe çomlek, po përsëri mbanim era qepë. Jemi qepë interesante ne... Qepë që nuk ka fituar imunitet ndaj erës së vet dhe qan sa herë ndodhet nën efektin negativ që lëshon era e rracës së vet. Ky difekt biologjik, ka kufizuar jashtë mase mënyrën e të menduarit. Ja tani psh, kemi dy variete kryesore qepësh: qepë që qajnë si reagim ndaj dudumit paraardhës dhe qepë që qajnë nën efektin e nënshtrimit të dudumit aktual.


... dhe Coca Cola.
Në fillim vitet 90’ mund shumë lehtë të konsiderohej si pija ekzotike e perëndimit. Në rang sigurisht më të lartë prej çamçakëzave. Kishte status aq të lartë sa ndonjë kanaçe e zbrazët mund të siguronte vend si ornament në bufetë karakteristike të kohës së komunizmit. Vend nderi zinte dhe në tavolinën e të ftuarve sa herë vinin apo shkonim miq. Coca cola, me zhurmën karakteristike të hapjes që transmetonte cingërisja e gazit në shishe. Shoqëruar bashkë me qortimin e të mëdhenjve të mbyllej sa më shpejt tapa se ikte gazi. Me kalimin e viteve statusi bie poshtë, por duke nderuar gjithsesi zotëruesin edhe mikun. Çast shkëputjeje prej kolektivizimit. Akoma më pas, siguron pija rënie drastike të statusit të vet kur gojët e liga filluan të përhapnin fjalë se ishte thjesht ujë me gaz dhe sheqer. Është në fakt e vërtetë, po jo vetëm kaq. Të ishte kaq pak, nuk do bëhej pija më e shitur në gjithë botën. Po, përmban dhe kafeinë. Shoqëruar me lyrën e fast food-ëve, sipas studimeve, krijon një gjendje vartësie në organizmin e njeriut. Pak nga pak, po i kuptonim të gjitha. Ose të paktën nuk u desh shumë kohë për të kuptuar pse fast food-et reklamojnë menu të ndryshme me coca colën falas në të. Akoma dhe sot nuk e kuptoj gjithsesi se çka më shumë sesa qumështi i vendit, sepse ky i fundit paradoksalisht, shitet më lirë! Sot të gjitha mallrat e vendit shiten lirë...

Tuesday, December 2, 2008

Tagged and Sorry...

Për vonesën...


1.Cfare eshte dashuria?



2. Si e kupton diferencen mes dashurise, nje fiksimi te thjeshte apo cfaredo ndjenje tjeter te perkoheshme?

Cituar nga komedia “Edhe ashtu edhe kështu” (kini parasysh theksin e Mirush Kabashit kur ta lexoni):

“Dashuria e vërtetë, lind nga miqësia e vërtetë dhe është rezultat llogjik I kësaj të fundit”.

Dua të them se çdo orvatje për ta përkufizuar rezulton të dalë e paplotë dhe ndonjëherë qesharake, si rasti I mësipërm. Në tentativë gjithsesi do të thosha se varet nga komponentët, situata, përjetimi, fillimi, ecuria dhe ndoshta fundi. Në fakt, nuk besoj se ka detyrimisht diçka përcaktuese që i jep kurorë si dashuri e vërtetë. Nëse do të përpiqesha ta përkufizoja, do të thosha se e vërtetë është ajo që nuk vdes kurrë që nga ana tjetër kuptohet se nuk e njohim në fillim.

3.Arrin njeriu te vazhdoje te besoje ne dashurine e vertete mbas gjitha hereve qe ka menduar qe kishte te bente me dashuri, por qe zbuloi qe s’ishte?

Varet nga njeriu. Për mendimin tim do të duhet. Sepse vetë dashuria si ndjenjë më e thellë, dhe gjithpërfshirëse më shumë se koncepti i marrëdhënies intime midis dy personave është ndjenjë e bukur dhe na bën më humanë, më të mirë, më të kompletuar si njerëz. Aftësia për të besuar te ajo, është një arritje njerëzore dhe tregues shëndeti mendor.

4.Si mund te dime qe do zgjase; njerezit ndryshojne, si mund te garantojme qe s’do ndryshojne dhe ndjenjat?

Garanci nuk ke. Është mall me siguri të ulët dhe rrezikshmëri të lartë. :D Megjithatë është dhe gabim të kërkohet siguria e mosndryshimit të ndjenjave. Nuk bën dot planifikime. Ajo që mund të bëjë dikush, është zgjedhja e duhur te personi tjetër.

5. Eshte dashuria nje e dhene ekzistuese ne zemer dhe qe thjeshte prêt t’I jepet njeriut te duhur apo njeriu I duhur gjeneron dashurine?

Dashuria sipas njerëzve të ndryshëm në karakter, mund të përkthehet edhe si nevojë shpirtërore, edhe si dëshirë. Unë do e përcaktoja si një vlerë që i është bërë “dhuratë” (duke qëndruar agnostik, nuk e di nga kush) njeriut, madje duke i dhënë mundësinë ta kultivojë atë. Sigurisht që është aty gjithmonë, herë shfaqet dhe herë duhet dikush për ta stimuluar.

6. Dashuria e stimulon dashurine; mund te dashurojme dike ngaqe ndjeme qe ai po gjeneronte dashuri ndaj nesh?

Sigurisht. Por jo në formën e thatë “unë e dua, apo do ta dua sepse ajo më do”. Vetëm kjo e dhënë, nuk ka ndonjë vlerë të vetën. Do duhet diçka më shumë se kaq.

7. Ca njerez thone qe dashuria vdes mbas marteses, te tjere thone qe rritet mbas martese, çfare rruge duhet te zgjedhe njeriu…te martohet me nje njeri qe I pershtatet, kompatibel dhe te prese qe ajo dashuri te rritet me kohen apo te martohet me njeriun qe dashuron dhe te ver ne rrezik vazhdimin e asaj dashurie?

Unë qëndroj agnostik dhe në jetë. Nuk kam ndonjë rrugë të planifikuar për të arritur deri në atë pikë sa të varet dashuria prej martesës. Martesa vetë nuk është formë dashurie, por formë bashkëjetese. Duke qënë e tillë dashuria nuk varet paraprakisht ose jo prej martesës. As duhet pare martesa si kufizim për dashurinë. Pastaj nuk është vetë martesa si institucion, por janë ndjenjat që lidhen me bashkëjetesën. Në rast se krijohet ndjenja e sigurisë së tepërt dashuria mund të vritet. Njeriun pranë nesh e marrim si të dhënë, dhe kështu reagojmë me pasoja të tjera, eventualisht duke humbur dashuri.

8. Pse eshte aq e veshtire per njerezit te shohin sesa ndjenje fisnike dhe e shtrenjte mund te jete dashuria?

Po sepse përmban gjithë ato komponentët e pasigurisë që folëm më sipër. Sepse është e veçantë, prandaj nuk mund të gjendet pas çdo cepi pallati. :D Sepse shfrytëzohet me raste, keqkuptohet, dënohet. U falet atyre që nuk e meritojnë etj. Ndonjëherë gënjejmë veten se kemi dashuruar, jemi duke dashuruar etj.

9. Simpatia, miqesia, vleresimi,… mbajne ne vete nje pjese te mire dashurie keshtu qe si mund t’i japim pales tjeter mesazhin e duhur per llojin e dashurise qe ndjen ndaj tyre pa i vrare shpirterisht?

Mbaj distancën e sigurisë. :D Nuk ka formulë as këtu (boh, edhe sikur studente matematike të ishe, nuk do bëje pyetje kaq të “ngurta” lol)

10. Duhet te kerkojme dashurine, t’a presim apo t’a harrojme plotesisht??

Ta kërkojmë me qiri, ta presim me thikë, apo të bëjmë lobotomi? :D Asnjë nga të treja. Kërkimin pritjen apo harresën nuk arrij t’i perceptoj si qëllim më vete.

-Pyetje bonus: C'eshte dashuria per ty personalisht?

Undefined.Ose I know when I see it.


Anyway, besoj të kesh ngel e kënaqur prej përgjigjeve Minnie.


Disclaimer: Ky shkrim nuk është për konsum peshku.

Saturday, November 22, 2008

Kohë për ndërrim mitesh.

Përveç krizës ekonomike, tashmë ndodhemi dhe në krizë mitesh, e cila ka marrë formë mitike. Niveli i Skënderbeut si hero kombëtar, ka rënë jashtë mase këto kohë në bursën e medias së shkruar.
Lind nevoja për ne, njerëz të rinj të lindur dje, që jetojmë sot dhe vdesim nesër, për të gjetur një hero të ri. Më të mirë, më kontemporan, më trendy. I besueshëm, i bindur në integrimin evropian, përtej të majtës dhe të djathtës përfaqësues i denjë i politikës së re por kundër korrupsionit dhe njeri i premtimeve të mbajtura…

Kështu busulla ka nderin të paraqesë zëvendësimet mitike të rastit, përshtatur sipas kategorive të shqiptarëve.

Kandidati i parë para jush është: Presidenti i saposhpallur i Amerikës Barack, Huysein Obama.

Prezantohet si premtues, ndryshues, gjithëpërfshirës, revolucionar, sportiv. Këshillohet si mit për: të gjithë ata që janë aktivë në politikë. Besojnë në ëndrrën amerikane dhe kanë marrë pjesë në konferencat e tij bashkë me mijëra persona të tjerë me identitet të panjohur. Gjithashtu i këshillueshëm për integruesit sportivë dhe komunarët e Peqinit.

I pakëshillueshëm për: personat mbi moshën 50 vjeç, femrat feministe, të diagnostikuarit me fibrozë cistike dhe qytetarët e Peqinit.




Kandidati i dytë: Maneken Pis.

Simboli i Brukselit. Nuk dihet kur ka lindur, po dihet se çfarë ka bërë: shurrën në kokë pushtuesve.
Këshillohet për: Anarkistët e çdo lloji, adoleshentët, të paangazhuarit me politikë. Nacionalistët dyshues dhe në kërkim të vlerave evropiane. Don zhuanët bolshevikët dhe gjithë ata që arrijnë të përdorin në mënyrë kreative veglat që i ka falur zoti. Të gjithë aplikantët për vizë evropiane. Çmitizuesit dhe nudistët.
I pakëshillueshëm për: Punonjësit e OJQ-ve. Meshkujt me prostatë impotentët dhe pedofilët.






Kandidati i tretë - Sali Berisha



Këshillohet për: policët dhe gjithë të veshurit me uniformë brenda këtyre tre viteve të fundit. Mazokistët, apo njerëzit me tendencë fataliste vetëvrasëse.
Nuk këshillohet për: gjithë të tjerët.










Dhe në fund por jo e fundit, Hillary Clinton.

Senatore në US of A. Bashkëshorte e ish presidentit Bill Clinton.
Këshillohet si mit për: gjithë feministet dhe feministët, të lindurit në shenjën e Virgjëreshës, gjithë burrat në lidhje jashtëmartesore, gjithë fansat e bjondeve.

Nuk këshillohet për: Burrat me dypalë musteqe.

***
Busulla ruan të drejtën për të paraqitur kandidatura të tjera për mite në të ardhmen.

Monday, November 10, 2008

Mbi mitet në Ballkan.

Banues për shumë vite në shtetin fqinj jugor të Shqipërisë, kam patur mundësinë të ndjek debatet rreth identitetit kombëtar të tyre në të gjitha trajtat e medias vizive dhe të shkruar. Pa u thelluar në bindjet kombëtare të grekëve, mitet, ideologjinë mbështetëse, po përqëndrohem në një aspekt tjetër alternativ në përqasjen identitare –pikërisht bloget e shumta në hapësirën kibernetike të Greqisë.

Diçka që dallon me pamjen e parë të tyre është tentativa për revizionizëm të historisë, apo hapësirë më e madhe për parashtrimin e mendimit ndryshe. Paralelisht e njëjta gjë vihet re në Shqipëri me pena të njohura që kërkojnë çmitizimin e shumë miteve të mbartura nga historia.
Ka diçka të ngjashme që më bën përshtypje mes të dy vendeve. Kryesisht revizionizmi apo çmitizimi bëhet prej atyre njerëzve që konsiderohen si elita liberaliste, filoevropiane, apo më mendjehapur e analistëve. Në hapësirën shqiptare tentohet të diversifikohen disa mite apo vlera kombëtare simbol – si psh rasti i Gjergj Kastriotit. Duke ofruar kështu alternativa të ndryshme mbi origjinën e tij, rëndësinë e rolit në histori dhe pozicionimit ideologjik të heroit kombëtar. E njëjta gjë me heronjtë grekë të pavarësisë (shembull për hir të argumentit), analistët blogistë gjysëm zyrtarë flertojnë me identitetin kombëtar të heronjve, me moralin, vendin në histori, virtytet apo mëkatet e tyre.
Besoj se më të goditur prej çmitizimit të heronjve duhet të jenë serbët, nëse marrim parasysh dhe përfundimet e luftës së fundit në Kosovë që nuk ishte gjë tjetër veç luftë me mitet. Mgjse për këta të fundit nuk kam të dhëna dorë e parë që të mund të shprehem me sigurinë të paktën e experiences që më jep leximi i gjendjes së miteve në Greqi apo Shqipëri.

Çfarë po ndodh realisht? Pse ballkanikët u kanë shpallur luftë miteve të tyre? Dhe pse në këtë mënyrë?
Mbetet monumentale shprehja e Çurçill se “Ballkani prodhon më shumë histori sesa mund të konsumojë”. Përtej klishesë së shprehjes: Ne ballkanasit kemi prodhuar vërtet shumë histori veç tani po e teprojmë në konsumimin e saj. Nuk është e lehtë të tretet çmitizmi i heronjve, përkatësisë kombëtare dhe figurave ndërtuese të tij. Mgjse mbi këtë çmitizim ngrihet për mendimin tim një tjetër çështje. Në thelb ballkanasit janë të pakënaqur në lidhje me gjendjen e tyre sociale, ekonomike dhe shpirtërore. Një formë shprehjeje e kësaj pakënaqësie është dhe shfryrja mbi mitet historike.


Nuk është e vështirë të dallohet diferenca midis mënyrës së jetesës evropiane dhe asaj shqiptare, apo greke. Ndryshimi gjithsesi qëndron se vërtet, këto vlera kulturore në vendet e Evopës janë përftuar nëpërmjet evolimit natyral që normalisht përfshin dhe dhunë historike, por jo dhunë kulturore. Ndërsa në Ballkan ndodh e kundërta. Pothuajse të gjitha proceset historike evoluese janë përshkuar dhe nga dhuna kulturore. Besoj se saktësia e pohimeve të sipërme nuk do vihej në dyshim nëse marrim parasysh historinë e 60 viteve të fundit.
Në përqasjet çmitizuese, analistët refuzojnë të shohin natyralitetin dhe normalitetin e identitetit (kulturor) të përftuar evropian. Ata përgjithësisht dëshirojnë që bashkëkombasit e tyre ballkanas të arrijnë ato vlera në pak vite, kur Evropa ishte përfshirë në proces krijimi vlerash, tradite dhe ndërtimi të tyre. Po asesi thjesht në reklamim, siç ndodh rëndom në Ballkan. Kështu që ky proces i çmitizimit të historisë, nuk mund të jetë natyral. Për më tepër nëse dallojmë karakteristikat e shumicës së popullsisë që u drejtohet. Çmitizimi në një pellg injorance dhe edukimi të pamjaftueshëm të vetmin ndryshim që do prodhonte,do ishte zëvendësimi i miteve të mëparshme me të tjera mite.
Dhe mite të tjera presin pas dere…ato të fanatizmit fetar, të thellimit dallues midis krahinave dhe tribalizmit, akoma dhe përkatësia politike mund të marrë formë mitike. Do duhet të pohoj më tej se jo vetëm që ne nuk kemi fituar imunitet ndaj miteve të tjera alternative, por jemi në një gjendje shumë delikate në përballjen me ta.

Një karakteristikë tjetër që vihet re, është entrovertiteti i gjithë procesit çmitizues. Kryesisht pra, po ndodh një prishje e ndërtimit ideologjik të mëparshëm në vend të zëvendësimit të tij natyral me një ideologji apo mënyrë të menduari më të përshtatshme. Shembuj të ndryshëm historikë nga ky i sotmi ka –Ai i Rilindjes psh ku idetë dhe idealet mbrujteshin duke marrë shkas dhe ndikim, prej ideve të iluministëve evropianë. Edhe vetë idetë komuniste rezultuan të jenë prurje ndikimesh filozofike të socializmit nëpër gjithë Evropën.

Ka një ndryshim mes asaj Evrope dhe Evropës së sotme. Atëherë (në të dyja periudhat e sipërpërmendura) Evropa ideologjike ishte në lëvizje ndërsa kjo e sotmja në stanjacion. Madje për mendimin tim ky është shkaku i introvertizmit çmitizues ballkanas: Evropa nuk ka mundësi të na japë ide të reja dhe për këtë arsye do duhet të gjejmë reflektime te vetja.
Dhe mënyra më e mirë që kemi gjetur për të parë veten, i ngjan asaj gojëdhënës të plakut që qëndronte majë malit dhe ngrohej vetëm duke parë zjarrin në malin përballë.
Po sikur zjarri në malin përballë të shuhet, atëherë çfarë mund të ndodhë? (bëni tentativë për tu përgjigjur vërtet, nëse keni mundësi).

Se cila është mënyra më e mirë për të parë veten, nuk di ta them akoma. Po ky stresim i pamasë kundrejt miteve nuk më duket rruga e duhur. Një alternativë ndryshe, do të ishte si fillim njohja më shumë e vetes dhe e tjetrit. Ndërsa analistët çmitizues, çalojnë pikërisht në këtë pikë. Madje kjo e parë nëpërmjet dy këndeve konfliktualë dhe krejtësisht të kundërt. Si fillim duke rrëzuar vlerat shqiptare dhe nga ana tjetër duke ngritur në qiell vlerat evropiane. Në këtë ekuacion nuk përfshihen vlerat e popullit shqiptar, por dhe problemet me të cilat përballet sot Evropa. Nëse ekziston një diferencë në botkuptim, atëherë duhet gjetur një pikë e përbashkët takimi. Pak a shumë, rol më i nderuar do të ishte ai i përkthyesit. Të një përkthyesi shqiptar, si ky shembull. Detyrimisht një përkthyesi të tillë, do i duhet t’i dijë dhe njohë mirë të dy gjuhët e komunikimit.

Thursday, October 23, 2008

....

Qirinj të ndezur
mbi një ndjenjë të fikur,
fryj. Ka ikur.
Ajo ishte dikur aty,
ku shkelja me këmbë mbi gjëmb,
për ta parë më mirë.
Dhimbja ishte dëshirë, atëherë...

Tani, është therrje
në thembra,
tek gjurmët e mia-gjemba,
në çdo hap.

Nuk shikoj më lart,
gërmoj thellë për ta nxjerrë;
ku dreqin qëndron e fshehur?
Nga cila skutë e pa rrëmuar
doli për të trazuar
heshtjen që më fali nata?

Ajo ishte akull,
edhe kur me zjarr e prekja.
Tani çdo kujtim djeg.

p.s Fotoja tribut për festën e halloween. :D

Cups.

Me kapak ose pa kapak…

Si psh…
Coffee cups:

DD cups: D: :D


And… Champions Cups.



Në fakt do ju flisja për kupën më të veçantë në botë, ajo quhet “Helmond Cup”.
Pse është e veçantë? Sepse praktikisht mund ta fitojë çdo skuadër në botë, po nuk mundet ta përvetësojë (si kupë në muzeun e trofeve).
Emërtimin e ka marrë nga skuadra e qytetit (Helmond) në Hollandë. Tifozët e saj, vendosën tia jepnin skuadrës së tyre për herë të parë. Ata e mbajtën ca kohë dhe pastaj e humbën…
Sepse Helmond Cup mund ta mbajë ajo skuadër që fiton për aq kohë sa vazhdon të fitojë, ose të barazojë. Më pas Helmond Cup transferohet te skuadra që mund mbajtësen. Me të njëjtën llogjikë, kupa shëtit nëpër skuadra e kampionate. Madje mund të eksportojë veten në Evropë dhe të përfundojë praktikisht kudo…

Tifozët gjithashtu kanë bërë dhe një monitorim për ecurinë e kupës deri tani.
Mbajtësja aktuale është Nac Breda, momentalisht kryesuesja e kampionatit hollandez (Eredivisie).
Më poshtë ecuria e Helmond Cup gjatë sezonit 2008-2009.


31/08/08: FC Volendam - SC Heerenveen: 2-3
12/09/08: SC Heerenveen - Heracles Almelo: 2-2
18/09/08: Vitória Setubal - SC Heerenveen: 1-1
21/09/08: SC Heerenveen - NEC: 2-1
24/09/08: MVV - SC Heerenveen: 0-3
27/09/08: NAC Breda - SC Heerenveen: 4-2
05/10/08: FC Volendam - NAC Breda: 2-4
18/10/08: NAC Breda - PSV: 2-1
26/10/08: FC Utrecht - NAC Breda

Monday, October 13, 2008

Dedikim.

Në kopshtin e dëshirave kolovitem.
Nga një erë perëndimi.
Molla e Evës është kafshuar,
Por ka ngelur tundimi.
që më bie mbi fytyrë si shi.
Dhe unë pikë pikë
Ndërtoj një digë.
Pastaj e prish,
me një ujvarë flokësh,
tek i prek me duar.
Ashtu lëshuar vallëzojnë me erën
Në shkëmbime aromash.
Shpërndarë mbi rreze.
Dielli,
bie mbi shtratin e vet,
ku lindi.
Përpara ngrysjes,
e hijshme bëhet përkëdhelja e fundit.
Me një kafshim buzësh shoqëruar,
Si një mollë, Evë e munguar.

Wednesday, September 24, 2008

E vërteta.

Lakuriq e zbehtë e mardhur
Dhe rrotull një qind penela.
Duke u rrekur për ta zbardhur.
Të ftuar në orgji nga Detyra.
Fustan të zi mortor ka veshur
me cepa thekre. Janë kapur
kufoma. Të varur në çengela.
Me gjuhë të dalë berrash
Të pagëzuar qingja,
Ofrojnë shkëmbim pështyme,
i shesin si puthje frënge.

Të vërtetën, e lamë vetëm.
Të lindur femër.
Joshëse, e përdalë rinore.
Luks e pjekur, mollë e ndalume.
kur plaket, matronë e rregjur.
Di vlerën e tregut, jo të vetën.

Tuesday, September 23, 2008

Përfund.

Më rëndon mbi kokë
Më rrudh ballin,
Rrëshket mbi flokë.
Dhe kur sytë mbyll,
ajo bëhem unë.
Pjesë e vaktit të mëngjesit,
si kafja pa sheqer.
Shijon gjithnjë e më pak hidhur.
Shpërfillëse.
Ngjyrë gri.
Ndrydhëse.

Reja që më mbulon diellin.
Një vështrim nga dy sy pa dritë.
Gjithnjë vjen e më pushton,
sa here mbyll të mitë.
E lidha. Në vargonjtë e rutinës.
E mbylla. Në kujtimin e Rudinës.
Flokëartës së parë që mbi trup më bëri vend.
Mundohem ta kujtoj më dendur,
po vitet e largojnë dhe mbi mua rëndojnë.
Koha pengesë e pavdekshme. Ironike.
Ikën dhe ajo vetë. Derdh dy pika lot,
pastaj shndërrohet në sy të ftohtë.
Është e lidhur, në të tjera vise.
Tani ka dy djem.
T’i rrojnë!
Nëpër pasione të tjera nuk ndalem.
Është e tepërt tu falem, e di.
Hija aprovon me kokë, është aty.
Mendoj të kridhem në det.
Është ftohtë. Po dridhem.
Vishem.
Një cigare. E ndez.
Zjarr, terr, dritë, ferr.
Nën ritmin e frymëmarrjes,
dirigjoj.

Dhe ajo pret.
Këmbëkryq.
Më thërret me zërin e erës.
Me fishkëllima nga vrimat e dritares.
Brenda ftohtë, jashtë më ftohtë e ndjej.
Sy të shumëfishuar. Det terri.

Çohem.
Mendohem.
Nisem.
Po iki, po më pret.

Saturday, August 23, 2008

Evolucion?

"Sesa e përparuar është një shoqëri ajo duket nga pozita e femrës në të". - Karl Marx.

The Vikings film i krijuar në vitin 1958 (me të madhin Kirk Douglas)



Innamorato pazzo film italian i vitit 1981 (me Ornela Mutti dhe Adriano Celentano):




***

Krahasoni këto shprehje:
- If you touch me I kill myself.
me:
Se hai intenzione di violentarmi almeno non mi strappi il vestito.

Monday, August 18, 2008

Një përshëndetje...

Për të gjitha gocat që njoh.



:D

Tuesday, July 22, 2008

Futboll... filozofik.



Ndonjë lojtar të preferuar keni ju nga këta që shikoni apo jo?

p.s për renditjen e kategorisë(përpara se të më pyesë E-ja :D) ... thonë se filozofia është sport i rëndë.

Wednesday, July 16, 2008

Zgjedhja e Odiseas

Updated.


Ju po ju drejtohem
Vashëzës syzezë
Më do apo nuk më do
Kjo është hipotezë

(...)

Trupi si cilindër
Koka si trup koni
Kur më del përpara
Je si Y-Loni. (:D)



***

Kjo më sipër është shkëputur prej kujtimeve të mia, marrë si burim origjinal nga goja e tim eti. Do e përkufizoja të gjithën si “dashuri matematikore”. Del në versione të ndryshme; që prej ilustrimit më sipër, deri në algoritme, formula funksionesh të që të zbatuara grafikisht, jepnin figura të njohura simbole dashurish: zemra, shprehje, apo gjithçka tjetër çka mund të ofrojë imagjinata e krijuesit.


Dashuria në letërsi është një lidhje mitike, më mitikja ndoshta. Aty ku shpalosen ndjenjat me të gjithë forcën e gjuhës, dramës, sakrificave, dhimbjes, romantizmit, dëshirës të atyre që marrin pjesë në të. Qoftë si personazhe, apo si lexues.


Diçka mitike kisha ndërmend të ofroja dhe unë. Po kësaj here të parë ndryshe. Të gjithë besoj se të paktën keni dëgjuar për Odisean, një nga heronjtë e luftës së Trojës, të cilit Homeri i dedikoi dhe një libër të dytë në emrin e vet. Që prej Iliadës, Odisea njihej si burrë shumë i zgjuar. Aftësitë dhe rastet për ta shpalosur këtë tipar, shfaqen gjatë të dy librave. Gjithsesi, një pjesë e vogël prej mitit, që nuk i kisha kushtuar shumë rëndësi më përpara, nuk më la pa mbresa. Është pikërisht ai momenti kur princërit e lashtë do të duhej të zgjidhnin me short kujt do i takonte Helena. (versioni është një prej të shumtëve nga miti) Ky lloj shorti del të jetë propozuar prej Odisesë vetë, i cili u tërhoq prej tij dhe zgjodhi të martohej me Penelopën.



Nuk e di pse instiktivisht më erdhi në mendje ai filmi shume i bukur me Rusell Crow, "A beautiful mind". Pjesa e frymëzimit të teorisë prej Nash ku një gocë e bukur, e vënë përpara ofertës së partnerëve, të shumtë do t’i refuzonte të gjithë. Ndërsa shoqet e veta do refuzonin djemtë që i ishin hedhur të bukurës. E para do e bënte sepse ndjenja e superioritetit nuk e lejonte të zgjidhte dikë. Ndërsa të tjerat prej xhelozisë.

Zgjedhja gjeniale: Hedhja e grepit te dikush tjeter, jo aq e bukur sa ajo bjondja, po më “e sigurt”. E sigurt do ishte në terma ekonomiko matematikorë, ndërsa aty ku hyjnë ndjenjat, mund të themi pa frikë e përshtatshme. Interpretimi në film i denjë për Oskar dhe teoria e denjë për Nobel.

Është akoma interesante sesi kjo teori qëndron në përzgjedhje statistikore që behen nëpërmjet këmbanës së Gauss (shpërndarje normale). Për tendera psh, këmbanës i priten krahët poshtë, po dhe maja lart perjashtohet prej zgjedhjes. Optimalja gjendet aty ku siç thuhet ndryshe, ndodhet mesi i artë.




"Nobelin" veç, i pari e meriton Odisea...Përjashton Helenën prej zgjedhjes se vet zgjedh Penelopën, një grua besnike, e bukur, me karakter.
Përfundimi është i ditur - Menelau vritet, Troja digjet, Odisea besnik shkon ne atdhe dhe shijon frutet e zgjedhjes se vet.
Të dashurosh me arsye a thua është e pamundur? Mbi çfarë kriteresh dashurojnë njerëzit?
"Dashuria e pamundur" është ngritur ne piedestal, ndoshta pa të drejtë. Në fund të fundit është zgjedhje e gabuar. Lind pyetja a e deshi Odisea Penelopen? Ndoshta e tregoi, te udhëtimi i vet.

Nëse marrim si të dhënë psh se arsyeja nuk duhet të jetë vendimtare në dashuri, më thoni kush nuk do ta donte një grua që priste burrin e vet 10 vjet rresht?

Të duash...A mund te duash një grua të pandershme bie fjala? Po nëse nuk e di në është e tillë apo jo, a mund të duash pa e njohur? Po të vazhdojmë më tej, nëse e njeh a themi dot se dashurojmë pa arsye?



***
Shkrimi ka qënë shkruar diku më parë nga mua në net. Është përshtatur dhe rishkruar.

Dedikuar 2 E-ve.

Njëra E më pyeti çka është dashuria e vërtetë, nuk dija t’i përgjigjesha. (sigurisht që as tani nuk pretendoj se e di)

E-në e dytë e njihni. :D Ajo më shtyu të rikujtoja ç’kisha shkruar dikur.

***


një email nga ime motër më thotë se kjo më poshtë është poezia e plotë. Ka dalë para 4 vjetësh në një gazetë matematike, madje ka marrë çmim. DERI TANI NUK E DI AUTORËSINË. Nëse vërtetohet kush është do i vendos emrin.

Ty po te drejtohem, vajze moj syzeze

Me do apo s'me do, kjo eshte hipoteze.

Pamja jote e embel, posi teoreme

Kur te shoh perpara, sikur zgjidh probleme.

Ti je elegante, si ekuacion

Mesi yt I holle, posi ypsilon.

Supet delikate, pika infleksioni

Qafa si cilinder, koka si trung koni.

Hunda si segment, posi rreze drite,

veshet simetrike, balli si orbite.

Syte si dy vatra, vetull parabole.

C'mi ke ndare aq bukur floket, si spirale

Oj tu thafte dora, si me simetrale.

Rreze rrezatojne syte e tu te qeta

Njeri rreze alfa, tjetri rreze beta.

Per ty psheretimat, qe dalin rrethore

Happen vale vale, si rrathe bashkqendrore.

Une e ti nje thyese, lidhur ne nje bosht

Ti numeruesi siper, une emeruesi poshte.

Po s'ta bera jeten diell, si pranvera

C'vite me jane taksur, mi shumezofte zerua.

Dashurise per ty mos ti shuhet vapa

Cdo fjale qe ta thuash, do ta fus ne kllapa.

Dhe oh si do rritet me hapa ritmike,

Sot fuqi katrore, mot fuqi kubike.

Bukuria jote bukuri limit

Mi perndave mente gjer ne infinit.

Me trete formule, me shkrive te gjalle

Si nje copez akulli ne +100 shkalle.

Folme shpirti im shpirt ne maximum

Se pa ty s'kam gjume as ne minimum!



Wednesday, July 9, 2008

Vlera e madhe e budallenjve në shoqërinë e sotme.

I

Akuzave të pabaza rreth budallenjve u shtohet dhe padrejtësia shkencërisht e gabuar ku këta shikohen si të pavlerë, pengues të shoqërisë së sotme apo parazitë. Ndoshta shumë herë shprehimisht urojmë përsëri në mënyrë të gabuar që këta të mungojnë mes nesh.

Problemi me budallenjtë nuk është i thjeshtë nëse së pari marrim parasysh vendin e qëndrueshëm dhe krejtësisht të nevojshëm që këta luajnë në diferencializimin e klasave shoqërore. (ku shkruhet “diferencializim” nënkupto “ndarje klasash”, shënimi im)

Kështu budallenjtë ndahen në dy kategori krejtësisht të ndryshme nga njëra tjetra, veç të dyja këto kategori i përgjigjen të njëjtave ligje shoqërore – diferencializimit.

Kategoria e parë, përfshin budallenjtë të vendosur në klasat e ulëta të shoqërisë.

Sesa e vlefshme është kjo kategori njerëzish, e kotë ta diskutojmë. Do na duhet të theksojmë gjithsesi se pa të shfrytëzuar, nuk mund të ketë zhvillim. Duke folur në gjuhën e shkencave shoqërore, pa këta nuk do kishte ndarje klasore, sepse në vend të pabarazisë, do kishim barazi. E njëjta gjë vlen edhe kur kjo ndarje e shoqërisë sigurohet mbi nivelin e nevojshëm, domethënë, sikur të gjithë të ishin të zgjuar, atëherë përsëri nuk do kishim qytetërim, do të ishte njësoj sikur të gjithë të ishin budallenj. Qytetërimi sigurohet vetëm nëpërmjet ekzistencës kategorike të të dy grupeve, si të mençurve, ashtu dhe budallenjve. I privuar qoftë prej njërës nga dy degët e tij, qytetërimi rrëzohet përfundimisht.

Në vazhdim pra, përmes teorisë të diferencializimit shoqëror, pa kontributin esencial të budallenjve, qytetërim nuk ka. Kështu, më së pari duhet të njihet vlera e madhe shoqërore e budallenjve. Madje në sociologji, kjo vlerë njihet shkencërisht.


II


Diskriminimi ndaj budallenjve vjen si rezultat i rendimentit të kategorisë së dytë ku ata përfshihen, e cila është më e bezdisshme se e para, por dhe kjo përfshirje e tyre bëhet e tillë nëse kalon kufijtë e llogjikës dhe shndërrohet në lëvizje antisociale dhe antishkencore. Këtu pra, akuzohen budallenjtë e kategorisë së dytë, ata që mbajnë poste të larta në rendin shoqëror.

Ky gjykim i situatës, shmang krejtësisht një padije të funksionimit diferencial shoqëror, i cili përmblidhet në rregullin elementar “Për 10 budallenj, duhet një i mençur”, “për 10 të paaftë, një i aftë”. Ky fenomen, tipik klasik, tepër i vjetër shekullor, ekziston për aq kohë sa është në jetë dhe shoqëria njerëzore, që nga fillimet e njerëzimit. A bëhet të jetë fenomeni në fjalë thjesht “rastësor”? Po rastësi konsiderohet çdo gjë që truri i njeriut nuk e kap dot. Asnjëherë veç, nuk është konsideruar rastësi ai çka quhet rregulli themeltar i diferencimit shoqëror. Dhe susta psikologjike siguruese e aleancave të atyre që janë “poshtë”, ndaj atyre që janë “lartë” është njëherësh e dhënë sipas ressentiment.

Aleanca e budallenjve, nuk është gjë tjetër veç një organizim mekanik sipas parimit të “përpjekjes më të vogël” në mënyrë që të luftojë një forcë më të madhe të përfytyruar tek një grup oligarkik apo te një njeri i vetëm. Ky organizim, i kufizuar në shtrirje, është emërtuar prej termit sociologjik si “klikë”.

2 Është e lindur tendenca e budallait, shumë shpesh madje e kthyer në mani, që të përfshihet në lëvizjet sa më të forta, sa më të shumta, në organizata shoqërore të çdo lloji e natyre.

Kjo tendencë shpjegohet së pari përmes lehtësisë të tufëzimit, (grupimit) të cilit i nënshtrohet si pasojë e mungesës së individualitetit. (Prej kësaj tendence rrjedh dhe urrejtja ndaj individëve apo individualistëve).

Arsyeja e dytë është paniku kafshëror individualist prej të cilit përfshihet vazhdimisht, dhe frika e arsyeshme se mund të përmblidhet në çfarëdo lloj proletariati. Këto tendenca, janë afërsisht fakte të pathyeshme për të vërtetuar cungimin shpirtëror të dikujt.

Në këtë mënyrë krijohen flukse të larta rrymash budallenjsh që vërshojnë nëpër organizata të çdo lloji. Nëse këto organizata, janë mbrojtëse të interesave, atëherë arrijnë ta ruajnë të paktën mbrojtjen qoftë sipërfaqësore të interesave që kanë. Po nëse këto organizata janë të natyrës shpirtërore, me kalimin e kohës degjenerojnë në budallo-adhurim.

Këtij fenomeni të fundit i janë nënshtruar psh degjenerimi i masonerisë, Lidhjet e kudondodhura Roteriane, akoma së fundi dhe ajo..Organizata e Kombeve të Bashkuara! Pra sipas të dhënave më sipër, tendenca shtytëse e budallenjve drejt organizatave të çdo lloji dhe natyre dhe tufëzimit të tyre me mani, antindividualizmi dhe grupimi pa ndërhyrje tjetër, na jep shembujt e ekonomisë së drejtuar në shembujt e socializmit, apo komunizmit. (të tjerë janë ata që shfrytëzojnë teori të tilla gjithsesi).

Në këtë mënyrë, më tej mund të shpjegohet përzgjedhja rigorozisht dhe rreptësisht e budallenjve në krye të organizatave shoqërore, të cilët përmes dhunës politike arrijnë të mbizotërojnë dhe si sistem ekonomik apo politik. Po nga ana tjetër, kritikat, privilegje e atyre personave që zotërojnë një llogjikë të fortë, të drejtuara ndaj udhëheqësve të organizatave të tilla, janë krejtësisht të padëshirueshme. Sepse e ushtruar nga të tjerë, bie ndesh me pushtetin e budallenjve, apo të atyre që mbajnë një pozitë të tillë interesi që i bën të ndjeshëm ndaj mendimit kritik. Mungesa e mendimit individual, lëvdatat, keqdashja (shikoni më poshtë) i bëjnë këto situata, ideale për tu klasifikuar si të zotëruara prej budallenjve. Përsëri tendenca e paluftueshme që budallenjtë kanë të mblidhen në tufëzim, përmes shfaqjeve publike, të ushqyera prej radiove, televizionit, modës, dhënies së vlerësimeve (diplomave, medaljeve) japin një pikturë të përgjithshme si shfaqje budallëku dhe përmes asaj çka pamë më lart, janë të vetkuptueshme.

III

3. Tani na duhet të gjejmë se kur duhet ta marrim si të dhënë mundësinë reale të ndikimit prej kopesë së budallenjve? Kjo mundësi, mund të vlerësohet objektivisht dhe pavarësisht sustës psikologjike (ressentiment) e cila nuk do të kishte asnjë ndikim aktiv shoqëror në diferencimin e klasave. Është vlerë e dhënë nëpërmjet pozitës që mbajnë budallenjtë në rendin shoqëror. Pozitë në të cilën shndërrohen në të pazëvendësueshëm, sepse është pozitë më e ulët por gjithashtu hallkë e nevojshme për funksionimin e të gjithë mekanizmit shoqëror, i cili bazohet absolutisht në hallkat e veta më të ulëta.

Më qartësisht duket kjo varësi në marrëdhëniet me hallkat më të larta në personazhe dhe pozita që këto hallka u përkasin. Qartësisht kjo lidhje duket te forma e santazhit, të cilën e njohin të gjitha qeniet shoqërore. Si shembull jepet shmangia, mbyllja e një dosjeje, apo mosdhënia e urdhërit të mandatit të arrestit kundrejt një të kërkuari kriminel, prej organeve (të ulëta në grada) policore të lidhura me persona të tillë etj.

4. Duke marrë parasysh, aktualitetin e kësaj gjendjeje në rangjet e ulëta të personave në diferencimin social, bëhet plotësisht e kuptueshme ngritja në pozitë e personave të tillë përmes aleancave duke vendosur veten dhe të tjerë në pozita të tilla paralizuese të sistemit dhe bojkotimin nga këta persona me këto aleanca nga njëra anë ndaj personave të aftë për të kryer një punë të caktuar, ndërsa në anën tjetër, vendosin shtytjen ndaj personave të njëjtë me ta drejt pozitave drejtuese. Ky fenomen emërtohet “klikë”.

Që një evolim të llojit të tillë, asnjë nuk mundet ta ndalojë kjo duket qartë, aq qartë sa duket dhe marrëdhënia e ndërvarur sipas të dhënave të mësipërme. Sipas kësaj vartësie, fenomeni “një budalla bie, një mijë ngrihen” vazhdon pambarimisht.

I ardhuri në pozitë kësaj here budalla, do të kërkojë më budallenj se vetja për t’i patur vartës deri sa një ndërhyrje e dhunshme nga jashtë, e detyrueshme herë prej nevojës, herë prej organizmave shoqërorë, apo një përçudnim i organizatës në fjalë do të jetë i rangut të tillë që të çojë në një tronditjeje nga themelet deri në fundin e saj.

5. Por edhe pa aleanca dhe organzime, pa “klika”, të ardhurit e rinj budallenj apo të paaftët përgjithësisht, sikur edhe individualisht të mbizotëronin vendosen të lidhur me diferencimin social në një rang të njëjtë me të organizuarit. Sepse objektivisht, pozitat të cilat mbajnë, nëse marrim parasysh si më sipër, janë të tilla që i bëjnë ose të mbivlerësuar, ose të ngrënshëm (durueshëm) prej të tjerëve, asnjëherë veç në këto pozita nuk kërkohet aftësi që të arrihet deri aty. Në të kundërt, njerëzit e aftë, shtypen dhe rrëzohen me rastin më të parë që arrijnë në majat më të larta të sistemit. Në këtë mënyrë, shumë të paaftë kanë arritur të kenë pozita të larta që nga presidenti i Republikës deri te “sekretari i Aleancës së shitësve të çarqeve të minjve”. Këto pozita shoqërore asnjëherë një njeri serioz nuk do kërkonte t’i kishte. Pozita të cilat shoqërohen me diploma, medalje, shfaqje etj.

Kolegu causeur i rasteve më lart përbën me të vërtetë një fshikullim shoqëror, sepse si causerie merr përsipër të flasë te kopeja e njerëzve mbledhur përpara tij çfarë u bë nëpër gazeta, çfarë dëgjoi në radio, çfarë i thanë njerëzit në rrugë etj. Gjithashtu kur vendos të komentojë mbi tema të vështira që kërkojnë mprehtësi intelektuale dhe hir shpirtëror si psh se gjatë natës mbizotëron errësira dhe pas shiut sigurisht ka lagështi. Në këto raste shtohet gjithashtu qëndrimi “vetëmbrojtës” ndaj njerëzve intelektualisht më lart se ai vetë, një nënvleftësim i qëllimshëm i tyre në emër të popullit etj.

IV

6 Interesant është përfundimisht dhe fenomeni i disa njerëzve të ditur të cilët instiktivisht e ndjejnë rolin e madh të budallenjve në shoqëri dhe karrierën e tyre të shndritshme – në prerjen e artë të modestisë sigurisht – vendosin të vishen me këtë rol të ngrihen dhe ata nëpërmjet metodës së infiltrimit ndër ta. Por ky rol është tejet i vështirë për dy arsye kryesore.

Së pari subjektivisht, ekzistenca e jetës shpirtërore dhe intelektuale ka një reflektim në fizionominë e jashtme, kjo edhe me aktrimin më të mirë të mundshëm është e vështirë të fshihet, veç në rastin kur kemi të bëjmë me talent aktrimi të jashtëzakonshëm. Thjesht, veç prania e një të mençuri është si rregull, tejet sfiduese për budallain. Kompleksi psikologjik i ndjenjave që vërshojnë drejt tij, është krejtësisht i njëjtë me atë të një kafshe në ikje e sipër, në gjendje paniku, ose të një njeriu në gjendje arratisjeje, apo pozicion mbrojtjeje. Urrejtja, frika, keqdashja, bashkë me guximin harbut përmblidhen në një mënyrë të tillë që shprehin për një sy të stërvitur qartë në çdo frazë, qëndrim të njëjtë nënvlerësues, apo përulës në një gjendje të rrezikuar.

Së dyti, sipas mënyrës të të menduarit të budallait, dyshimi instiktiv i lindur i tij, është e tillë që hipokrizia aktoriale e të mençurit bëhet e kotë. Nga ana tjetër, sinqeriteti i vërtetë i shprehur prej të mençurit konsiderohet si hipokrizi. Budallai është qënia më e afërt me mbretërinë e kafshëve, ka ndjenja dyshimi instiktiv të zhvilluar në mënyrë të tillë që bëhet i pamundur diagnostifikimi apo krijimi meditues dhe renditja llogjike e fakteve, të dhëna zgjuarsie këto, aftësi jo të mbështetura në instikte, por në dije. (budallai) i paarmatosur dhe i pambrojtur prej ofensivës inteligjente, përballë veprimeve llogjike të ftohta të një zgjuarsie të huaj, karakteristika që bëhen të pakapërcyeshme për të, dhe për t’i përballuar vë punë mjetin e vetëm që ka në dorë, pikërisht ato që përdorte dhe njeriu primitiv apo kafshët – dyshimin instiktiv.

Në këtë mënyrë shpjegohet dhe inferioriteti fizik, apo shpirtëror i popujve që frymëzohen kryesisht nga dyshimi instiktiv dhe nga vetëkënaqësia, karakteristika që i marrin si të dhëna inteligjence. Në kundërshtim me evropianët, të cilët nuk kanë asnjë nevojë për ndjenja të tilla dhe botkuptimi i tyre është mbështetur mbi llogjikën. Sipas kësaj gjithashtu, duket qartë se dyshimi keqdashës dhe pjella e tij, dinakëria, janë të dhëna krejtësisht të kundërta me inteligjencën, madje i kanë zënë vendin kësaj të fundit. Themi në “të kundërt” përsa i përket rolit, sepse dituria, nuk është e pavarur prej instiktit, përkundrazi, është zhvillimi i mëtejshëm i këtij të fundit që nga vlera e tij fillestare.

7. Dinakëria, është ushtrimi aktiv i dyshimit dhe stadi i dytë i tij, veprim i njëjtë me instiktet kafshërore të mbrojtjes, sepse për tu ushtruar presupozon varfërinë dhe inercinë shpirtërore të budallait, si kafshë instiktivisht dhe shpirtërisht nën panik. Dyshimi i thjeshtë është një mbrojtje me natyrë pasive e cila nuk u drejtohet personave të tretë. Ndërsa dinakëria është mbrojtje e natyrës aktive, sepse përmbledh aktivitet të trurit, renditje mendimesh dhe përfundimesh deri në veprim (kur themi ia hodhi psh), dhe si përfundim ushtrohet mbi persona të tretë. Vlera e cilësisë së mendimeve, meditimeve dhe përfundimve nuk ka lidhje me zgjuarsinë kur vetë përdorimi i këtyre na çon në ushtrimin e asaj çka quhet me një fjalë të vetme – dinakëri (shejtanllik), por përdorimi i përgjithësimeve në kombinim me nivelin e ulët intelektual çon në ushtrimin e disa veprimeve të njohura në funksion të dinakërisë (lavdërime, gënjeshtra, keqdashje, shpifje, kurvëllik, këndvështrim simpatik ndaj budallenjve akoma, duke zënë në gojë fëmijët e shumtë të tij, ofertë ndaj të “fortit” për shërbime të ndryshme, të lehta dhe të pamoralshme, spiunllik, “marrje pluhurash”, karagjozëllëqe, apo të bërit si Kazanova, puthje duarsh përpara “të Plotfuqishmit”, nxjerrje fjalimesh, thurje të vargjeve lëvdonjëse, mbartje qesesh me zarzavate etj)

8. Budallai mundet përmes “aftësisë” së tij dhe mjeteve të cekëta intelektualo-shpirtërore, (në mungesë të aftësive të larta intelektuale), të ushtrojë më pas dhe mashtrimin. Mashtrimi siç dihet, është fshehja e të vërtetës, apo parashtrimi i gënjeshtrës si e vërtetë. Sipas këtij përkufizimi, ushtrimi i mashtrimit, nuk i detyrohet mprehtësisë së atij që e ushtron, sepse si çdo njeri që mundet të parashtrojë të gënjeshtrën si të vërtetë, ashtu mundet dhe budallai në fjalë, por në mirëbesimin e viktimës. Arsyeja që i futet kësaj rruge si më e lehta mendërisht e mundshme, për budallain është mungesa e mprehtësisë së tij dhe paaftësia për të përdorur mjete të ndershme, karakteristikë kjo e njerëzve inteligjentë. Vetëm ata munden të përdorin vlera që kërkojnë një kalitje individuale shpirtërore.

Po si është e mundur atëherë që na del përpara shprehja e përhapur gjerësisht se mashtruesi nuk ka mundësi të jetë budalla, përkundrazi, është i mençur? Në të kundërt me analizën e mësipërme sipas së cilës del se mashtruesi nuk ka mundësi të jetë i mençur por budalla me vulë?

Kjo përshtypje e ka burimin nga “teoria” e lidhjes së budallëkut me mirëbesimin. Budallai është i prirur të “mendojë” jo prej një mekanizmi llogjik kuptues por nga përshtypjet e jashtme. Nuk kërkon arsyet madhore të cilat shpjegojnë fenomenin e caktuar, por kufizohet në gjetjet sipërfaqësore aq sa për të realizuar një mashtrim të suksesshëm. Veprimi në fjalë nuk lidhet vetëm me mirëbesimin e viktimave të veta dhe zgjuarsisë së mashtruesit.

Që mashtrimi nuk lidhet me zgjuarsinë besoj se e bëmë të kuptueshme mjaftueshëm. Por të thuhet që mirëbesimi është budallëk, kjo është me të vërtetë monument i budallëkut “të zgjuar”. Sepse mirëbesimi i dikujt, presuozon që të tjerët të jenë si ai, mirëbesues dhe të ndershëm, pra të mençur. Ky është pa dyshim treguesi më i lartë i arritjes kulturore dhe qytetëruese të dikujt.

Sa më lart të ndodhet dikush në shkallët e zgjuarsisë dhe të qytetërimit, qofshin këta popuj, apo individë (psh evropianët në lidhje me popujt e lindjes së mesme) aq më mirëbesues janë ndaj njeri tjetrit.

I fundit i budallenjve, do ta kishte të pamundur që të mashtronte një Kant apo një Betoven dhe i fundit i grekëve (lexo shqiptarëve po të duash :D) një evropian. Hedhja e vështrimit keqardhës të “frëngëve naivë” drejt fatkeqëve “të mençur” banorë rreth Mesdheut, apo të Lindjes, le të jetë dënimi i budallenjve për këtë “teori” të tyren.

V

9. Jemi brenda të vërtetës nëse themi që budallai ndjek instiktin e vet të dyshimit keqdashës* (lexo supersticioneve*) dhe kjo është e padiskutueshme. Ai e vendos veten e vet brenda jetës sociale dhe “fatin” e tij në lartësi qiellore (brenda metafizikës psh), aty ku bota instiktive ka pësuar një degjenerim të lartë - përballë botës llogjike, duke humbur në këtë mënyrë çdo kontakt me realitetin.

Nëse pranojmë, ashtu siç lipset të bëjmë, se së pari: Instikti është i pagabueshëm, si i tillë i pashpjegueshëm dhe i pa cen. Së dyti; se bota instiktive është mbi të gjitha një botë prej natyre e shëndetshme. Së treti; se shoqëria (bashkësia) në vazhdimësi të natyrës, është një organizëm i shëndetshëm i përbërë prej individëve të shëndetshëm, atëherë përfundimi mbi zotërimin e budallenjve në botë nëpërmjet metafizikes në shoqëri, është një përfundim i nevojshëm dhe i parevokueshëm.

Përfundimi vërtetohet si nevojë e natyrshme dhe sociale me vlera të përbotshme përsa u përket të gjithë popujve, në të gjitha kohët. Që gjendjet metafizike mbizotëruan (jo lulëzuan) në epokat e errëta sociale, kjo nuk është rastësi. Budallai, siç u tha sa më sipër, duke ndjerë në dyshimin e vet keqdashës “sulmin” e të mençurve është në mënyrë të krejt të natyrshme brenda realitetit, sepse me të drejtë ndjen rrezikun që i kanoset për tu fundosur në klasat shoqërore më të ulta. Nëse mundet nëpërmjet dyshimeve të veta të mbijetojë në majën e piramidës shoqërore, kjo ësht temë tjetër.

Është e dukshme veç që instikti përbën një mjet orientimi (busull) dhe mbrojtjeje të njeriut primitiv. Por ky nuk vlen ama si mjet mbizotërimi dhe superioriteti në një shoqëri të zhvilluar që i ka të ndara paraprakisht klasat sipas aftësive, në formë të natyrshme.

Budallai ngjan në këto lloj shoqërish me një kafshë e cila prej instiktit di t’i shmanget çdo rreziku, përveç dhunës nga “lart”, sikur vjen prej xhunglës dhe hyn në një një rrugë kryesore të një metropoli atëherë do gjendet befasisht poshtë rrotave të një makine. Kjo makinë, e cila është e panjohur dhe e pashpjegueshme për të, mbështetet sigurisht në fund të fundit te instiktet e njeriut, por është ndërtuar prej zgjuarsisë së tij. Sesa shpesh mund të gjenden njerëz të ulët shpirtërisht poshtë rrotave të “makinave” sociale, na jep një tregues të vendit që mbajnë ata në klasat sociale.

Këtë lloj makine, nuk mundet as budallai sigurisht ta shmangë, sepse ngritja e tij mbi të është e kufizuar brenda caqeve të caktuara shoqërore. Dhe së fundi, metafizikja, as kafshën dhe as budallanë nuk mundet të mbështjellë nën rrota, sepse është e kuptueshme që ai ia ka hipur kalit me flatra Pegasus. (Ose ka fluturuar me zarzavate si i themi ne :D)

VI

10. Sipas prejardhjes shoqërore të budallenjve, vëmë re që prodhimi i tyre nuk kufizohet prej ndarjeve klasore. Natyra dinake, nuk i dha asnjë klase të caktuar këtë privilegj. Në mënyrë të përciptë mund të pohojmë se budallenjtë më të këndshëm natyra na i ka ofruar në rangjet e klasave të larta, por gjithsesi, nuk ndau asnjë klasë nga ndikimi simbolik i tyre. Ministri budalla i bërë reckë nga nëpunësit dhe vartësit e tij, apo matrapazi ndërmjet punëtorëve që shfrytëzon mundin dhe djersën e kolegëve, janë dy raste të kundërta që vërtetojnë më së miri se budallëku vendlindjen nuk e ka të natyrës klasore.

Përmbajtja e budallëkut është kryesisht psikologjike për të formuar më tej variacionet e veta paralele midis budallenjve. Fils a papa i klasës superiore, i cili për shkak të atrofizimit fizik dhe natyrës bulemike të karakterit, merr seriozisht në konsideratë rradhën e pafundme të rregullave të vendosura prej familjes së vet, duke humbur kështu vlerën e mendimit kritik, katandiset në njeri pa pikën e karakterin dhe quhet prej klasës së vet përfaqësuese si “çun i mirë”, kur në mënyrë llogjike të përkufizimit do duhet të ishte “budalla përsëmbari”. Ndërsa “njeriu i popullit” nën shembullin paralel do duhet të quhej gjerësisht prej shoqërisë veç “trap”.

Me të drejtë duket më i rreptë përkufizimi në masat popullore. Nëse psh fils a papa i klasës superiore, në moshën shkollore del të jetë i pamjaftueshëm llogjikisht, ai mbështetet me mjetet që posedon klasa e vet, madje arrin të qëndrojë në pozita të larta shoqërore nëpërmjet kësaj mbështetjeje. Ndërsa njeriu i popullit, edukohet më me rreptësi nga prindërit dhe prej bashkëmoshatarëve të vet, derisa arrin një lodhje mendore të tillë përmes nënvleftësimit, sharjeve, talljeve, farsave, dhe dhunës që nuk i krijon mundësi të mjaftueshme të ngjitë në shkallët e klasave të tjera më të larta. Ky lloji i fundit i budallait, edhe më simpatik është, më modest, më i padëmshëm dhe më pak qesharak, gjithashtu e ka humbur vetëvlerësimin, në kundërshtim me budallain e klasave të larta që bulemia dhe mbrothtësia familjare, i shton karakterit të tij një lloj natyre femërore.


VII

11. Së fundi, lidhja e moralit ndërmjet budallait dhe rengpunuesit, apo mashtruesit është papritshmërisht e ndryshme nga ajo që ka parasysh “opinioni publik”. Njeriu i thjeshtë, mendon se rengpunuesit dhe mashtruesit janë vërtet të pamoralshëm, por gjithashtu një nënkategori e të zgjuarve. Në të kundërt, do të thoja se mashtruesit janë kategori e budallëkut. Dhe ja se si: Nga sa thamë më sipër, dinakëria përveç kur kjo përdoret si mjet prej të mençurve kundër budallenjve, përbën dhe karakteristikë natyrale të këtyre të fundit, gjithashtu konkluzion llogjik të faktit se për shkak të natyrës së prishur të mekanizmit llogjik të budallenjve, dinakëria përbën mekanizmin e vetëm mbrojtës që këta kanë në dorë ndaj sulmeve të jashtme.


Për vërtetësinë e këtyre argumentave na duhet edhe një hap i vetëm akoma: pikërisht që dinakëria është e nevojshme ndër budallenj, për t’i bërë këta të zotërojnë pozita dhe pushtet. Asnjë njeri me vlerë nuk e ka të nevojshme të bëhet dinak, apo mashtrues. Eksperienca shoqërore e përditshme na mëson se këto lloj epitetesh (mashtrues, dinak etj) asnjëherë nuk arritën të ishin pronë e njerëzve të mëdhenj, të cilët sipas aktivitetit të tyre janë cilësuar si “të këqinj”, “të mefshët”, “skuthë”, por asnjëherë si mashtruesa apo rengjepunues, madje edhe kur kanë qënë konservatorë, antisocialë në lidhjet me njerëzit, kanë arritur të mbizotërojnë.

Pasoja absolute të gjymtimit shpirtëror të budallait janë jo vetëm tendenca e tij për tu kthyer në kope, shtytja përpara me shpatulla pas murit në legjionin e njerëzve të sërës së vet, mungesa e kritikës, përdorimi i robërimit moral, lajkat etj. Por dhe shmangia sistematike e çdo përplasjeje dhe çdo beteje. Dhe kur budallai në formën e mashtruesit apo dinakut, do t’i duhet të polemizojë, këtë do e bëjë nëpërmjet mjeteve më të lehta të mundshme, madje ato më imorale: Gënjeshtrës,kurvëllikut, ligësisë dhe shpifjes.


Prej kësaj del dhe teorema e patundshme që: edhe imoraliteti është komplet privilegj vetëm i budallenjve.


Fund.



Artikulli i mësipërm është shkruajtur në formë esseje te gazeta "Gazeta e juristëve grekë" («Ἐφημερίδα τῶν Ἑλλήνων Νομικῶν» ) në vitin 1941 prej Vangjelis Lebessis. (Εὐάγγελου Λεμπέση). Lidhja me shkrimin origjinal gjendet këtu: http://www.phys.uoa.gr/~nektar/arts/prose/evangelos_lempesis_idiots.htm

Në momentin që doli për shtyp, shkaktoi jashtë mase polemika për temën e trajtuar, mënyrën si e bënte autori dhe gjuhën e të shkruarit.


përkthyer dhe përshtatur nga Julius. (C)


Sunday, June 29, 2008

The final countdown



Nën tingujt me titullin më lart, prezantohet pika kulminante e këtij kampionati Europian. Finalja.
Ftesës për të zbritur në fushë do përgjigjen dy nga skuadrat më të organizuara në Evropë. Spanjë dhe Gjermani.

Torot janë të kompletuar. I kanë të gjitha.

Kanë shtyllë kurrizore – Sena. Promotori, motori i skuadrës që kontrollon mesfushën, krijon përpara dhe ngjall siguri mes shokëve të skuadrës. Sipas Aragones, ai është barometri spanjoll. (ok, jo tamam spanjoll, i natyralizuar modë e re kjo evropiani) Shtyllat vertebrale në mesfushë plotësohen prej një Fabregas në formë, krijues, zotërues, ekuilibrues i saj. Sipas skemës së përdorur prej Aragones vend midis tyre mund të zënë dhe Xavi apo Iniesta.

Aksin vertebral plotëson Poyol gjithnjë i qëndrueshëm në mbrojtje, luftarak me shpirt dhe mendje të palodhur. Pranë i bën shoqëri dhe Marchena. Ndërsa companeiros nga krahët kanë Sergio Ramos dhe Capdevilla.

Torot kanë bisht. Casillas nuk lë mizë ti prekë vithet demit. Reflekse të mahnitshme, nerva kampioni të vërtetë, siguri në zotërim dhe një shanc më shumë për të ngritur kupën.

Torot kanë brirë. Dy brirëshi i sulmit ka qënë gjithnjë në punë, i mprehur dhe i frikshëm. Kryeson Villa me 4 gola (mgjse pjesëmarrja e tij vihet në dyshim)
Por as Torres i Liverpool nuk ngelet pas në stil dhe klas. Dyshimet për Villën kanë vënë disi alarmin në kampin e Aragones, të cilit i kërkohet të gjejë zgjidhje në këtë repart. Mgjse shprehjen shqipe “pa brirë ti je mbret” ai nuk e di, vështirë se do e merrte për të vërtetë. Në këtë finale, prej skemës ndoshta do shohim për herë të parë në histori dem “unicorn”.


Të mos harrojmë panzerat.

Të cilët edhe kësaj here u treguan të përpiktë në takimin për finalen e Evropianit.
Kalimi i grupit nuk pati asnjë vështirësi për ta, pastaj favoritja Portugali në ndeshjen e rradhës mundet vetëm me forcën e mendimit. Turqia reziston fort po në fund nuk ia del dot

Panzerat gjithsesi nuk kanë bindur në asnjë ndeshje nëse përjashtojmë atë me Portugalinë. Por kanë dëshirë dhe vullnet për të fituar. Gjithnjë të tranformueshëm në finale si skuadër favorite. Nëse i besojmë kulturës futbollistike, nuk duken dhe aq larg kupës sa prej statistikave.
E ndërtuar nga një trajner i ri, pa shumë eksperiencë, e ardhur prej një shijeje të përzjerë nga Botërori i kaluar ku arritën të zinin vendin e tretë. Tani trokasin prapë në ndeshjen finale dhe kërkojnë atë që sipas gjermanëve duhet të jetë e tyre: Kupën.
Ekuilibri i skuadrës dhe dallimi i elementëve kryesorë te ajo, besoj se kanë shqetësuar Low, më shumë sesa mua në këtë shkrim.
Filloi me 4-4-2 pastaj vazhdoi me 4-4-1-1. I quajtur talent, Gomes zhgënjeu për këtë u detyrua trajneri të ndërrojë skemën. Pastaj Podolski u zhvendos nga sulmi në krahun e majtë të mesfushës. Ekuilibri u gjet. “më jepni një levë, dhe një pikë referimi t’i prish ekuilibrin tokës” ka thënë Arkimedi. U jap një Low t’i gjejë ekuilibrin Gjermanisë. Po pika e referimit? Në fakt nuk është një e vetme. Janë disa.
I pari është kapiteni Ballack. Mgjsë i lëkundur si anija të cilën drejton, ka arritur të nxjerrë në pah vlerat e tij. I dyti është Podolski, më produktivi nga skuadra. I frikshëm para portës, edhe tani kur i duhet të përshkojë disa metra më shumë për të arritur deri aty. I treti është Schweinsteiger, filozofi i mesfushës, në sajë të meditimeve të veta Gjermanisë i ka shtuar disa pikë sigurie. Dhe i fundit vjen prej krahut të majtë nga mbrojtja. Ushtari i vogël Lahm. Aty prej këmbëve të tij ka rrënjë zanafilla e çdo sulmi, por në disa raste po nga këmbët e tij vjen dhe fotofinishi i min 93’ si në rastin me Turqinë.





Si përfundim:
Ratio-grafia u bë. Këto janë ngjyrat e finales. Por gjatë këtij botërori, morën pjesë shumë ngjyra të tjera. Të gjitha i shtuan nga një shije. Disa atë të humbjes, hidhërimit, zhgënjimit, shpresës, hakmarrjes, shpotive të ndërsjellta midis tifozësh e shumë shumë efekte të tjera anësorë që janë produkt TM i futbollit ekskluzivisht. E tani i sheh lojtarët të kapur për krahu në rreth. U duhet thënë faleminderit për spektaklin e ofruar dhe urojmë t’i shohim prapë pas dy vjetësh në Botëror.



foto është marrë nga selmaderadio: http://selfmaderadio.blogspot.com/

Saturday, June 28, 2008

Mirë se erdhe o i çuditshëm!

Më poshtë është përkthimi i një kënge greke rap "mirë se erdhe njeri i çuditshëm" nga "active member".
E pashë në një blog nga fqinjët, teksti mu duk fantastik, për përkthimin pres vlerësimet tuaja. Mendova se ia vlen për ta ndarë me ju kënaqësinë që më dhanë vargjet.

*** ***

Po vë pak natë dhe po shtoj pak shi
Të ndërtoj nga fillimi një çudi.
Për të të larguar pak nga meditimi
Sido që të jetë, do të privojë kënaqësi.


Po të çoj në një rrugicë, shteg të vjetër
Në një shekull të larë me verë, pijetore.
Vend namkeq qoftë dhe për timin meditim
Ku as frika nuk më çon në ëndrrrën time.




Këtu pra, do ndaj me ju një histori, është si të ketë ndodhur dje por betohu nëse të lëndon sa të të vijë turp, atëherë kurrë mos e trego!

*** *** ***

- Mirë se erdhe o i huaj në vendin tim, rehatohu pranë meje të të shtie verë. Më fal për sjelljen time po më gjete në gjirin e turpit. Ngela vetëm, ulu ku të duash, të shoh të lodhur duhet të kesh kohë që bredh. Por mes turbullimit tim dhe pas hijeve sikur më dukesh i njohur dhe me dikë më ngjet.


- Përshëndetje dhe ty, kam qënë diku larg, afër më sollën zëra të fortë dhe pendime që më thanë se këtu kam lindur dhe kam vdekur dy mijë herë rresht.

- Pa shiko! Mirë thashë unë kur të pashë, se sigurisht në mënyrë të çuditshme flet. Nga një tjetër botë ngjet dhe ke mbi vete vulë, ato gjemba mbi kokë dhe petkat që vesh.

- Dikur...disa më veshën stemën dhe më tallën si i larti mbret, akoma nga mua gjak i freskët rrjedh. Nga ai gjak që u ngjit mbi shkallë prandaj më sheh midis hijesh si të kem frikë dhe dua të shpëtoj, mes një kopështi ullinjsh një lutje dua të përfundoj.

- Po, veç mban erë qiellore dhe balte bashkë me shijen e freskët të një heshtje.

- Këtu më sollën ngrindje të përzishme, dëgjo se çdo tu thuash: Kur thërrasin të gjithë ata dhe në emrin tim vrasin, thuaju se festa s’bëhet, po shkoj të ngulem vetë mbi gozhdë.
Thuaju që koha lajthiti dhe në Golgotë nuk pret. Thuaju se i çuditshmi iku as do kthehet në këtë jetë.


- Po më ngatërron me këto të thëna por më pëlqen. Artin e arsyes do kesh mësuar, apo je si mua që kur zemra më rëndon bëhem dru, pi atje e më zë këtu?

- Për këtë erdha e të zgjodha të pirë, të vërtetën në mundesh të thuash se ti nën dritë ballin e ke djersë por e mban të pastër, kështu që mos u mërzit.
Të tjerë luanin me mua nëpër shekuj, perandor më shuguruan, më bënë udhëheqës, fjalët e mia të thjeshta i shpërndanë si rregulla dhe mua gjë nuk më thanë.


- E ku më gjete këtu poshtë dhe çfarë më do? Truri im dalldiset që nga lindja, si të jem lindur dje më duket, ndërsa jashtë të diturit janë miliona.

- Ata i dëgjova dhe i pashë, ua njoh lëkurën, Preferoj më mirë gozhdët që më mbajnë në kryq drejt atyre që shitën shtrenjtë lindjen time, ata që mbajnë në errësirë thesarë.

- Mirë miku im i çuditshëm që sot në pamundësinë time gjete rast, ngri një kupë merr pak bukë dhe thyeje. Do pi verë dhe do shkoj tu them:
Përderisa të gjithë përflasin dhe në emrin tënd vrasin, nuk ka festë. Do u them se miku im shtrihet në dru me gozhdë në duar. Do u them se koha lajthiti, në Golgotë më nuk pret. Do them se i çuditshmi iku, humbi, nuk vjen më as tani as përjetë.

Friday, June 27, 2008

I denjë?

Për blogun tim e kam fjalën, busullën.

Kisha rënë në të thella ca kohë më parë mbi rëndësinë e një blogu. Nuk kanë munguar as ngacmimet nga të gjitha frontet ku shumë të njohur realë apo virtualë po më pyesnin “çe do blogun”. Pasi lexova Xixën në një temë të ngjashme, ujrat e shpirtit tim ranë në qetësi. Bëra paqe me veten. Për pak kohë gjithsesi, sepse vërtet që unë shkruaj, po a ia vlen se çfarë shkruaj? Si mund të matet kjo vlerë? Jo, kot tu gënjej të gjitha këto i kisha në kokë deri dy ditë më parë...
Deri kur rastësisht mësoj se më paskan vjedh një pjesë shkrimi për të ndjerin George Carlin. Nuk ju gënjej, mu bë zemra mal! Qenkam i denjë thashë me vete, përderisa më kanë vjedh...Dmth ia vlekam. (kush më njeh sado pak, e di që unë përfshihem lehtë nga ndjenja euforie)
Po në një refleksion të dytë, u rreka të mësoj se kush qënkësh ky që më paskësh bërë qejfin. Mësova pra se qenka një farë Beqir Sina. Paska një faqe online ku kontribon aty, qenka dhe gazetar. E lexoj shkrimin. Morali më ra përtokë si brekë pa ushkur. Shqipja e çalë, frazat të çrregullta, gabime drejtshkrimore dhe gramatike.
Pothuaj më vika keq që më vodhi një pjesë nga shkrimi....Kur shokët e mi kolegë blogistë apo peshkatarë shkojnë e vidhen prej RD-së, Shekullit, e mediave të tjera shumë të fuqishme, mua më paska vjedh një copë Beqir. Më vika keq po nuk e di për kë më shumë, për mua apo për të...

p.s Gazetarit në fjalë, i dërgova një mail ku i shpjegova se përderisa e transferon shkrimin në vend tjetër, duhet të vendosë lidhjen e burimit nga ka marrë lajmin. Gjithashtu do duhet të respektojë rendin e fjalive dhe frazave ashtu si janë shkruar në origjinal. Në fund, e quaj shumë pa skrupuj identifikimin si “forumist”, kur blogu ka emër, logo dhe adresë në internet.
Kërkesës time nuk iu përgjigj në mënyrën e dëshiruar. Vetëm pas kësaj i thashë se kjo ngjarje do bëhet subjekt shkrimi te blogu im.

Wednesday, June 25, 2008

Panzer vs Obuz.

Ja t'i dedikojmë dhe një postim gjysmëfinales së parë.
Panzerat gjermanë Vjenën e kanë shtëpinë e dytë të tyre, nuk kanë nevojë për ftesë për të hyrë, ndryshe nga turqit siç sugjeronte një gazetë turke “hymë në Vjenë”. Dhe vërtet përdesh kanë hyrë dikur…njëherë e një kohë kur trupat turke ishin nën komandën e një pashai Qyprilli shqiptar. Nuk e pushtuan dot atëherë.
Ndoshta fat më të mire do ketë Fatih Pushtuesi mgjse ushtria e tij më shumë se legjendare numëron shumë mungesa në rradhët e veta. Usta Nihati është i dënuar, gjithashtu arkadash Arda. Fatin e tyre ndjek dhe dordomus Demirel. Mgjse hyrjen e haremit midis dy shtyllash, e ruan me besnikëri të vërtetë Rustu, zëvendësi i tij.
Në këtë evropian, Turqia i ngjan vërtet një përralle. Tre here janë rrëzuar për tu ngrit përsëri në këmbë.
Në fillim me Zvicrën, pastaj me Çekinë dhe së fundi me Kroacinë. Për nga forca e vullnetit, ndoshta vetë gjermanët të shquar për këtë të fundit do i kishin zili. Po më shumë se zili do i kenë përballë.
Gjermanët e filluan aventurën e tyre me polakët, ku dy polakë shënojnë gol. Pastaj humbasin me Kroatët dhe fituan përsëri me binjakët austriakë. Low në këto ndeshje ka kërkuar ekuilibrin e skuadrës dhe forcimin e rradhëve. Për ta gjetur me portugezët, ku panzerat shkrehin zjarr plot tre herë. Dhe nga të harruar diku mes shkëlqimit të Hollandës, Portugalisë dhe Kroacisë, tani “mer lichts” të Gëtes i përgjigjen Ballack, Podolski, Schweinsteiger. Të shohim a do ndrijnë me turqit dhe a do shndërrohen përfundimisht në ar me kupën e Evropianit.


Prezantim muzikor:
Prej Eurovisionit 2004 For real nga Athena. Titulli por dhe refreni i përgjigjen dëshirës turke për të fituar. Up, I just wanna bring u up!!




Ndërsa për dojçat: Panzer Batallion nga Sabaton. Muzika flet vetë. por të shohim si do i përgjigjen komandës. Zjarr!!

Monday, June 23, 2008

George, farewell!

George Carlin ka vdekur dje në një klinikë në L.A prej problemeve të zemrës. Artikulli në NYT (flm E)
Nuk di të sillem, as të komentoj në raste të tilla. Po ju lë të shijoni dy pjesë prej tij, në atë që ai di të bëjë më mirë: Humor.




Saturday, June 21, 2008

Nën ritmet e Euro-s. updated.

Sot është përballja e tretë e çerekfinaleve në ndeshjen Hollandë – Rusi.

Kjo Hollandë e sivjetshme, e ka rregjistruar tashmë emrin e vet në rekordet e këtij Europiani. Që prej shumë vjetësh theu pragun e pikëve maksimale në grup(9), bashkë me Kroacinë. Një rekord të tillë më parë nuk ishte arritur nga asnjë skuadër. Gjithashtu Hollanda në ndeshjet e grupit, ka rekordin absolut të golavarazhit pozitiv (9-1). Ky rekord më parë mbahej nga Franca (9-2). Rekordi i fundit, është ai i golave më të shumtë të shënuar në të gjitha evropianet (54), ndiqen prej dojçëve me (52).


Tulipanët janë afirmuar si një prej skuadrave favorite për të fituar këtë titull. Skuadra e dirigjuar prej Van Basten, ka në përbërjen e saj një mesfushë mirë të orkestruar dhe virtuozë violinistë në sulm. Synimi është Viena. Po për të marrë konfirmimin deri aty do duhet të përballen me rusët. Testim konservatori, i denjë për këtë evropian, prova e parë e madhe. A do munden të kalojnë rusët për të hyrë In the mists of Vienna?

Kënga prezantuese e tulipanëve.




Nuk e di nëse arti i futbollit, do të mposhtë dëshirën e rusëve për të fituar. Nisur jo mirë këta të fundit, me një humbje me Spanjën. Pastaj rikuperimi në ndeshjen me Greqinë. Dhe në fund një tjetër fytyrë me Suedinë. Arshavin, Kolodin shtyllat kryesore ku mbështetet skuara. Por jo vetëm, menaxheri Guss Hiddink, dhelpër e vjetër e fushava të blerta përbën një siguri më shumë për ta.

Kënga prezantuese e rusëve, i shkon shumë mirë mendimit që duhet të kenë në mendje kur të shikojnë përpara orkestrën tulipane. U duhet të besojnë! Believe!






Dhe kështu nëpërmjet kalendarit na del përpara përballja tjetër e madhe. Ndoshta më e forta e këtyre çerek finaleve.

Përpara kemi torot e Spanjës me kampionët e botës në fuqi. Të parët me rekord absolut kaluan grupin (po e korrigjoj veten këtu duke e shtuar te dy skuadrat e tjera që kaluan grupin me pikë të plota). Fillimisht furias rohas tërbuan arushat ruse me një katërgolësh. Pastaj menaxhuan drejt suedezët, për të përfunduar përsëri me fitoren e fundit përballë grekëve. Nuk kanë qëllime aspak të mira për kundërshtarët e tyre këta spanjollët. Skuadër solide, e lidhur me njeri tjetrin, mesfushe kreative dhe luftarake, pa harruar dy brirëshin e sulmit ku protagonist ngelet gjithnjë Villa. Këta dema janë të tërbuar!




Kanë kaluar dy vjet nga ngritja e kupës dhe italianët nuk kanë ndryshuar shumë që atëherë. Skuadra ka ngelur pak a shumë e njëjta. Gojët e liga thonë se është plakur. Po ujku plak, nuk shpërfillet asnjëherë. U lëndua rëndë në ndeshjen e parë me Hollandën. Mori tre plagë. Gati sa nuk lëndoi veten me Rumunët (ngeli përsëri i uritur), dhe ne fund u shkreh me përfundimisht delen e zezë të grupit të vdekjes –Francën. Bastet mbi ta, njerëzit i hedhin në gjendjen psikologjike-euforike që i kanë injektuar vetes pas fitores së fundit. Kanë se çfarë të shpresojnë. Italianët gjithnjë në mënyrë bizarre, luajnë futboll për nerva të forta dhe tifozë pa prozak. Po në fund ngelen emocionet që dhurojnë prej ndeshjeve. Emocione që herë herë arrijnë t’i veshin me ngjyrën e tyre të preferuar –atë blu. Emocione italiane, të ardhura prej të kaluarës, të shpluhurosura rishtas nën zërin e Naninit. Bazuar në emocione a do kthehet kjo në Estate Italiana?





Meqë humbëm, po i dedikoj vetes këtë këngën më poshtë (dhe të gjithë tifozave hollandezë).



Monday, June 16, 2008

Një eksperiment me majmunë dhe banane

Disa shkencëtarë, vendosën të bënin një eksperiment me disa majmunë në një kafaz.
Fillimisht vendosën 5 (pesë) të tillë në kafazin eksperimentues, një shkallë dhe majë saj një tufë me banane. Ashtu siç po tregon fotoja më poshtë.
Nuk harruan të instalojnë një dush brenda kafazit, për nevojat e mëtejshme të eksperimentit.
Reagimi i parë ndaj bananeve majë shkallës, ishte i pritshëm nga ana e majmunëve. Shumë prej tyre, vendosën të ngjiteshin aty dhe të synonin frutin e preferuar.

Por pasojat do të ishin të papritshme për ta. Sapo një majmun ngjitej në shkallë, shkencëtarët do u servirnin kafshëve eksperimentuese një dush me ujë të ftohtë. Nuk dukej aspak experiencë e kënaqshme kjo, dhe majmunët pasi kuptuan shkakun e ndëshkimit, hoqën dorë prej guximit për tu ngjitur në shkallë. Kjo sigurisht kërkoi përsëritje të ndëshkimit, derisa majmunët “vunë mend”.




Jo vetëm kaq, por sa një majmun tentonte drejt shkallës, gjithë të tjerët do përpiqeshin menjëherë ta ndalonin duke ushtruar mbi të dhunë fizike.
Koha eksperimentale kalonte, derisa asnjë majmun nuk do tentonte bananet.
Kur u arrit kjo faze, shkencëtarët vendosën që të hiqnin një prej majmunëve dhe të shtonin në kafaz një majmun të ri, pa eksperienca ndëshkuese prej dushit, apo vetëndëshkuese prej grupit. Ky, sigurisht tentoi që të ngjitej në shkallë, por çka ndodhi më pas nuk i pëlqeu. Majmunët ushtruan dhunë mbi të pa patur nevojën e dushit. Pas disa tentativave, edhe ky majmun heq dorë.


Hiqet një, shtohet një tjetër majmun dhe rezultatet përsëri njësoj. Kështu vijuan eskperimentuesit dhe zëvendësuan të gjithë majmunët e parë, me pesë majmunë të rinj.






Këta vazhdonin të përsërisnin ritualin (vetë)ndëshkues, pa ditur arsyen e sjelljes së tyre...

Sunday, June 15, 2008

Njerëzit më inteligjentë janë më të prirur për të mos besuar në Zot.

Artikulli i plotë vjen më poshtë.

Meqë u hap si diskutim nga peshku nëpërmjet E. (paditur), po ua ofroj ta diskutojmë të gjithin këtu.

Professor Lynn said religious belief had declined in the 20th century

Professor Richard Lynn, emeritus professor of psychology at Ulster University, said many more members of the "intellectual elite" considered themselves atheists than the national average.

A decline in religious observance over the last century was directly linked to a rise in average intelligence, he claimed.

But the conclusions - in a paper for the academic journal Intelligence - have been branded "simplistic" by critics.

Professor Lynn, who has provoked controversy in the past with research linking intelligence to race and sex, said university academics were less likely to believe in God than almost anyone else.

A survey of Royal Society fellows found that only 3.3 per cent believed in God - at a time when 68.5 per cent of the general UK population described themselves as believers.

A separate poll in the 90s found only seven per cent of members of the American National Academy of Sciences believed in God.

Professor Lynn said most primary school children believed in God, but as they entered adolescence - and their intelligence increased - many started to have doubts.

He told Times Higher Education magazine: "Why should fewer academics believe in God than the general population? I believe it is simply a matter of the IQ. Academics have higher IQs than the general population. Several Gallup poll studies of the general population have shown that those with higher IQs tend not to believe in God."

He said religious belief had declined across 137 developed nations in the 20th century at the same time as people became more intelligent.

But Professor Gordon Lynch, director of the Centre for Religion and Contemporary Society at Birkbeck College, London, said it failed to take account of a complex range of social, economic and historical factors.

"Linking religious belief and intelligence in this way could reflect a dangerous trend, developing a simplistic characterisation of religion as primitive, which - while we are trying to deal with very complex issues of religious and cultural pluralism - is perhaps not the most helpful response," he said.

Dr Alistair McFadyen, senior lecturer in Christian theology at Leeds University, said the conclusion had "a slight tinge of Western cultural imperialism as well as an anti-religious sentiment".

Dr David Hardman, principal lecturer in learning development at London Metropolitan University, said: "It is very difficult to conduct true experiments that would explicate a causal relationship between IQ and religious belief. Nonetheless, there is evidence from other domains that higher levels of intelligence are associated with a greater ability - or perhaps willingness - to question and overturn strongly felt institutions."
users online
 
Creative Commons License
Shkrimet e blogut Busulla jane te licensuara nen Creative Commons Autoresi-Jofitimprurese-Vepra te pandryshueshme 2.5 Italia License.